An Dehai

An Dehai (Hanyu pinyin: Ān Déhǎi, Wade-Giles An Te-hai, chiński tradycyjny szrajbůnek 安德海, chiński ajnfachowy szrajbůnek 安德海) (um. 1869), chiński polityker, głůwny eunuch Zakozanygo Mjasta we rokach 1861 – 1869. Jedyn ze głůwnych wspůłpracownikůw cysarzowyj Cixi.

Asystowoł przi ceremoniji welowańo na krůlewske baby a kůnkubiny we 1851, we kerym Jehonala przikuplowano do harymu. Podug jednyj ze relacyji, przi wojowańu o władza po tym kej umrził Xianfenga doł kśyńću Gongowi brif uod gdůw po uůnym władcy, we kerym wzywano uůnygo a kśyńća Chun do rajzy ku Rehe (Dżehol). Pora dńůw ńyskorzi, we tajymńicy przed regyntůma, zorganizowoł tref spiskowcůw. We 1861, we uznańu uůnygo zasugůw, dostoł robota kej głůwny eunuch. Stoł śa jydnym ze nojbliższych spůłpracowńikůw cysarzowyj Cixi, kero doła uůnymu uorgańizowańy szpasu we uůnyj apartamyntach. Uůnygo ajnflus na cysorski dwůr bůł tak festylny, co we przitomnośći inkszych dworzanůw ćepoł śe do drugij regyntki, Ci'an.

Jak prziszło do coroz srogszyj zwady mjyndzy Cixi a kśyńćym Gongem we 1865, mjoło to tyż ajnflus na tryjtowańy uůnygo politykera uod głůwnygo eunucha. Zaczůn tryjtować uůnygo ńyprawo a pokozywać mu pogarda, łomoł przi uůnym normy uod etykety.. Wykorzistoł swůj ajnflus coby arystokracyjo doła mu cynny ring. Ńyskorzi, mimo aże Cixi prośůła go, coby tygo ńy robjůł, aśił śe uůnym ringym we przitomnośći somygo Gonga. Chćoł uůnygo půńiżyć a coby dostoł chyńći do zymsty.

Můnarchini, kero chćoła chrůńić An Dehai, postanowjůła doć go kajś poza stolica na jaki czas. Mjoł wyjechać na połedńe Chin coby lo uůnyj wybrać jake ńydbowne tkańiny. Bůło to ńy do zgody ze cysorskim prawym, podug kerygo eunuchy mjoły zakaz opuszczańo stolicy. An Dehai ruszył mimo to we rajza, a uorszak kery ś ńim jechoł zajmowoł pora bogato zdobjůnych łodźůw. We mjastach, we kerych zatrzimywoł śe faworyt Cixi bůł przijmowany kej cysorski wysłanńik. Wroz ze głůwnym eunuchym rajzowoł Ding Baozhen, gubernatůr prowincyji Shandong. Bůł uůn uůnygo wrogym, od kedy zmuszůno go coby przekazoł uůnymu 10 tyś. liangůw strzybła. Przi jydnym ze postojůw posłoł do kśyńća Gonga posłańca ze wjeśćům, co złomano zakoz przebywańo eunuchůw poza stolicům. Uůna wjeść dotarła tyż do Ci'an, kero postanowjůła zlikwidować uůnygo dygńitarza, kerygo ńynawidźůła. Wydoła edykt, we kerym kozała dać uůnygo do cuchthauzu a ńyskorzi zaszlachtować. Rozkaz wykůnano pod nadzorym Ding Baozhena. Zwłoki An Dehaia pogrzebano na kirchofje, na kerym chowano dźodůw.

Bibliografijo

• Laidler Keith "Ostatnia cesarzowa", Wyd. Muza, Warszawa 2006, ISBN 83-7319-728-1
• Vasilij Âkovlevič Sidihmenov "Ostatni cesarze Chin" Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1990, ISBN 83-216-0900-7