Arkōna
 |
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Arkōna (niym.: Kap Arkona) – skolisty przilōndek na pōłnocnym kraju Rugije (Meklymburgijŏ-Przedpōmorze).
We wczesnym strzedniowieczu bōł we tym miyjscu cyntralny grōd ôbrōnny zachodniosłowiańskich Ranōw, co leżoł na niydostympnym, wōnskim cyplu pōłwyspu Wittow. Bōł ôtoczōny ze trzech strōn urwiskym wysokim 45 metrōw, co ôpadało ku morzu. Ôd strōny lōndu nojprzōd wałym ziymnym i fosōm, potym kole 1000 roku bōł rozbudowany i postawiōny bōł mur drzewiano-ziymny, hned 10 metrōw wysoki i bez 250 metrōw dugi we liniji prostyj. Ôkrōm tego ôd strōny Bałtyku stoły umocniynia 4,5 metra szyroke.
Arkōna była znano za ôstrzodek kultu pogańskigo boga Świyntowita (połabske: Svontevit, czytej swantewit). Podle Saxo Grammaticusa, świōntyni Świyntowita (kōńciny) strzygła stałŏ załoga, co miała 300 wojōw, podlygłych pod arcykapłana. We świōntyni stoł posōng i szac ôd Świyntowita, co bōł naprŏwdã szacym państwa Rugian. Po splōndrowaniu (1067/1068) a potym zniszczyniu (1125) Radogoszczy, Arkōna stała sie nojważniyjszym miyjscym kultu religijnego Słowian nadbałtyckich.
We 1136 roku, krōl Danije Eryk II Pamiyntny, zmusiōł do kapitulacyje ôbrōńcōw zajyńciym nadbrzeżnych zdrzōdeł wody, ale Ranowie hned ôdzyskali samodzielność, a miyszkańcy zbudowali wnōntrz grodu zbiornik na woda, coby zabezpieczyć sie przed podobnymi wypadkami.
Arkōna zdobōł i zniszczōł we 1168 krōl duński Waldymar I. To zdarzynie poprzedziyło przimusowõ krystianizacyjõ miyszkańcōw tygo regiōnu.
