Szachmaty
(Pōnkniyntŏ ze Szachy)
Szachmaty, szachy (uod pers. شاه (szach) – krůl) – sztrategiczny logiczny bretszpil na 64-polowyj planszy, na keryj stoji 16 bjołych a 16 czornych figur.
Pochodźi ze staroindyjskigo szpilu czaturanga, kero dała tyż poczůntek takim sztrategicznym szpilům jak chińske Xiangqi, koryjańske Janggi abo japůńske śogi. Szachmaty trefjůły do Ojropy we 9. storoczu skuli ekspansyje Ůmajjadůw we Szpańiji. Figury dostały śyła a rola, jake znůmy do dźiśoj, przi kůńcu 15. storoczo, a standaryzacyjo prawidoł uodbůła śe we 19. storoczu. Dźiśo we uoficjalnych turńyrach stosuje śe prawidła Mjyndzynorodowyj Szachmatowyj Federacyje, kere uopisujům ńy yno ruchy figurůw, nale tyż prawa uod syńdźůw, prawidła zachowańo szpilerůw a kůntrola czasu.