Chińskŏ Ludowŏ Republika: Porōwnanie wersyji

|szef_řůndu_uopis = [[Prymjery Chińskij Ludowyj Republiki|prymjer]]

|uwagi = ¹ [[Standardowo mandaryńsko godka|Putonghua]] je uoficjalnům godkům uřyndowům, poza [[Hůngkůng]]ym a [[Makau]], kej je stosowano [[kantůńsko godka]]. W Hůngkůngu drůgům růwnořyndnům uoficjalnům godkům je [[angelsko godka]], a wwe [[Makau]] - [[portůgalsko godka]].² Ino Chiny kůntynyntalne (bez Hůngkůngu i Makau)

'''Chińsko Ludowo Republika''', skrůt '''CHLR''' (People's Republic of China > P.R.C. [[Angelsko godka]], [[Chińsko godka|chiń.]] [[Tradycyjne pismo chińske|trad.]] 中華人民共和國, [[Ůproščůne pismo chińske|ůprošč.]] 中华人民共和国; [[pinyin]]: Zhōngguó, Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó; {{Audio|Zh-Zhonghua renmin gongheguo.ogg|posuchej po chińsku}}) -– państwo we [[Azyjo|Azyji]] [[Daleki Wschůd|wschodńij]], uobejmujůnce historyčne Chiny (bez [[Republika Chińsko|Tajwanu]]) a [[Tybet (rygjůn)|Tybet]] i inkše źymje wwe [[Azyjo Postřodkowo|Azyji Postřodkowej]] zamjyškane wwe sůmje bez [[Mńijšośći narodowe w ChRL|56 grup etńičnych]]. Chiny to nojludńijše państwo śwjata uo populacyji překračajůncyj 1,3 mld uosůb. Pod wzglyndym powjyřchńi je 4. na śwjeće, a pod wzglyndym wjelgośći gospodarki ([[Produkt krajowy brutto|PKB nůminalny]]) -– 3. (w 2007 r., po [[Stany Zjydnočůne|USA]] i [[Japůńijo|Japůńije]]) abo tyž 2. ([[Produkt krajowy brutto|PKB realny]]) po USA.

Choćaž za kůntynuatora tradycyje polityčnej Chin uwažo śe tyž [[Republika Chińsko]] na [[Tajwan (wyspa)|Tajwańy]], uod lot 70. za zgodům [[Stany Zjydnočůne|USA]] to ChRL reprezyntuje narůd chiński wwe uorgańizacyjoch mjyndzynarodowych, tj. [[Uorgańizacyjo Narodůw Zjydnočůnych|UNZ]] abo [[Śwjatowo Uorgańizacyjo Zdrowja|WHO]].

Wuadza wwe ChLR sprawuje uod [[1949]] r. [[Kůmůńistyčno Partja Chin]]. Do kůńca lot 70. Chiny bůuy państwym [[totalitarnym]] na wzůr [[Stalińizm|stalinowski]], a wwe latach 60. naśiliuy śe wwe kraju tyndyncyje izolacjůńistyčne. Po śmjerći [[Mao Zedůng]]a i fjasku [[maoizm]]u, wwe latach 80. partja rozpočyua ale reformy ekůnůmične, tj.: Uodejśće uod [[Gospodarka planowo|gospodarki planowyj]] a uotwarće na śwjat, a ustrůj začůu přesuwać śe wwe strůna [[Autorytaryzm (systym sprawowańo wuadzy)|autorytaryzmu]]. W latach 80. i 90. nastůmpiua liberalizacyjo žyća spouečnygo a kulturalnygo, bez m.in. wprowadzyńy wolnośći podrůžowańo. Wroz s reformůma ekůnůmičnymi započůnkowouo to dokůnujůncům śe uobecńy nojwjynkša migracyjo wwe historyji śwjata - ze wśi do mjast přyńosuo śe juž 140 mln Chińčykůw.

Uobecny ustrůj Chin je nůminalńy [[Socyjalizm|socyjalistyčny]] (tzw. ''socyjalizm uo chińskych wuaśćiwośćach''), wwe praktyce je to ale [[kapitalizm]], bez charakterystyčnych np. do [[Uńja Ojropejsko|UE]] rozlyguych zabezpječyń socyjolnych, cechujůncy śe lekkym zabarwjyńym [[Nůmynklotura|nůmynkloturowym]] i dužym wolůminym [[Inwestycyje zagrańične|inwestycyji zagrańičnych]] a [[Eksport|eksportueksport]]u. W sfeře polityki, partja kůmůńistyčno sprawuje autorytarne řůndy uodwouujůnc śe do [[Nacjůnalizm|nacjůnalizmunacjůnalizm]]u, tympjůnc ruchy uopozycyjne i průbujůnc budować gospodarka uopartům na wjydzy na wzůr krajůw sůmśedńich m.in. Japůńije, Koryje Pud., a tyž [[Singapur]]u.

Chiny to tyž jydyn s nojstaršych uostřodkůw cywilizacyjnych śwjata, uo uodrymbnej i bůgatej tradycyji [[Klasyčno muzyka chińska|muzyčnej]], [[Uopera chińska|tyatralnyj]], [[Literatura chińska|literackij]], [[Filozofja chińska|filozofičnyj]] a [[Historja Chin|historyčnyj]], a tyž naukowyj. Po zakůńčyńu [[Rewolucyjo kulturalna|rewolucyji kulturalnej]] chińsko kultura stopńowo śe uodradzo, choćaž zdańym krytykůw škody wyřůndzůne za řůndůw Mao Zedůnga sům zbyt wjelge, aby možliwe bůuo jej peune uodrodzyńy. Bezprecedynsowe wwe dźiśijšych Chinach je tyž uobecne uodymkńyńće tygo kraju na śwjat i jygo wartko [[okcydyntalizacyjo]].