Rozbarske ôblyczynie: Porōwnanie wersyji

Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
m uortograficzne a tychńiczne, replaced: ē → y (87) using AWB
Linijŏ 1:
{{NowOrt}}
 
'''Rozbarskie ôblēczēnieôblyczynie''' (gōrzańskie ôblēczēnieôblyczynie, rozbarsko-bytōńskie ô.) – jedno z nojznańszych ludowych ôblēczēńôblyczyń [[Gōrny Ślōnsk|Gōrnego Ślōnska]]. Uznawomy je za ogōlnoślōnskie ludowe ôblēczēnieôblyczynie (choby było nacyjonalnym).
 
=== Babske Ôblēczēnie ===
Rozbarskie Babske ÔblēczēniaÔblyczynia sōm roztomaite w rōżnych tajlach GōrnoślōnskiēgoGōrnoślōnskiygo IndustryjnēgoIndustryjnygo ÔkrēnguÔkryngu, a nawet w dwōch inkszych tajlach jednego miasta. Trza spomniēćspomniyć, że sposoby ôblēkanioôblykanio siēsiy przēchodziōłyprzychodziōły z ludziami, kerzy przēchodziliprzychodzili z placu na plac. Ślōzoczki zaczły tēżtyż ôglōndać siēsiy na miejsko moda i z tego mogymy ôdznaczyć 3 sposoby ôblēkanioôblykanio:
* kiecka, zopaska, kabōtek, wiērzcheńwiyrzcheń
* kiecka, zopaska i jakla
* kiecka, zopaska, kabōtek i merynka
Linijŏ 11:
A terozki, co je co:
 
'''kiecka''','''mazylonka''' - kiecka dugo do kostek, na knefliki z prawējprawyj strony. Tam, kaj bōły knefle, tam i bōła geldtasza. Jak kero Ślōnzoczka bōła bogatszo, to siēsiy ta kieca doła splisować, inkszēinkszy bōły proste. Zauobyczaj bōły jednējjednyj farby. Ôd dołu dowali ''pliśborty'' abo ''szczotki', coby siēsiy ta kieca nie uwalić.
 
'''zopaska''' - fortuch, ôd pasa w dół. I niēniy bōło tak, coby ta zopaska ino kieca osłaniōła, niēniy. Ôna bōła paradno. Lakowali na niējniyj blumy, coby siēsiy synkom przypodobać. Zopaskę dowało siēsiy na ''wierzcheń''.
 
'''kabotek''' - bioła bluzka, kero zakłodali pod ''jakla'' abo ''merynka'' bōła ino bióła i prosto, nale tako, kero dowali pod '''wierzcheń''' bōła gryfniējszogryfniyjszo, haftowano.
 
'''wierzcheń''' - babsko westa na 5 kneflikōw, dokoła haftowano żakardowo tasiemka. Wierzcheń bōł farby kiecki abo czōrny.
 
'''jakla''' - kaftan, żakiet, na knefle, na zadku duższo niźli z przodu. Miano je podane na inksze godki np. [[Łacina|łac.]] ''iacca'' abo [[język niemiecki|niem.]] ''jacke'' - szaket. Jakla bōła kraszono haftowanymi blumami abo koronkami. Jak miōła koronka doszyto do spodu, to gōdali że to '''szpica'''. Nojbarzij paradno bōła czōrno, jedwabno jakla, w kerej siēsiy szło ino do kościōła nikaj indziējindziyj. Tako jakla to tēżtyż tajla weselnēgoweselnygo ôblēczēnioôblyczynio.
 
Pod ''kieckōm'' baby miōły nojmniējnojmniyj dwiēdwiy ''spodnice'', czērwonoczyrwono i bioło. Pod niōm zakłodały biołe ''galoty'' (choby batki z krauskami). Ślōnzoczka musiōła tēżtyż mieć ''kiēłbaśnica''. Bōł to płōcienny wuszt na 5 - 10  cm ruby, w kery ciśli co kto miōł piērzepiyrze abo wata. Baby to wieszōły dokoła pod kiecka, coby bōło wiēnkszewiynksze "wciēncie i wygiēncie" w pasie, tako frelka bōła szwarniējszoszwarniyjszo (durch ino aby siēsiy synkōm przipodōbać).
 
=== Na Gowa ===
Linijŏ 27:
'''galanda''' abo ([[polsko godka|pl]]. korona śląska) paradny wiōnek, w kery ciśli blumy, błyskotki i szlajfki.
 
'''plyjt''' - cwistōwo chusta. Czōrno, brōnōtno abo ciēmnomodrociymnomodro.
 
'''szpigeltuch''' abo '''szaltuch'''- chusta turecko. Paradny plyjt cwistōwy abo jedwōbny. Czōrno, haftowano na ziēlonoziylono, czērwonoczyrwono abo żōłto. Wielgo na 3 m x 1,5 m.
 
'''purpurka''' - paradno kwadratōwo chustka (bok kole 80 - 90  cm). CzērwonējCzyrwonyj farby. Lakowano w blumki. Chodziōły (a nikere i chodzōm) w niëj wydanēwydany baby.
 
== Chopske Ôblēczēnie ==
Na chopske ôblēczēnieôblyczynie godajōm tēżtyż '''ancug'''.
Ôd wiērchuwiyrchu chop miōł ôblēczonyôblyczony '''hut''', '''szaket''' (czōrny abo ciēmnomodryciymnomodry), '''westa''' (tako jak szaket), '''biōła koszula''', '''jedwōbka''' pod szējaszyja abo '''szlajfka''', '''galot''' ('''jelenioki''' abo '''bizoki''' jeźli miōły bizy) no i '''strzewiki''' zauobyczaj czōrne.
 
Ô chopskēmchopskym ôblēczēniuôblyczyniu je piosenka:
 
Ôbejrzycie wy dziēwuchydziywuchy jacy chopcy pyszni,
Grosza w kapsiēkapsiy nigdy niēniy mo, a żēnićżynić siēsiy myśli.
 
Przidzie taki na zolētyzolyty, pyto siēsiy ô wiano,
Chocioż łokiēćłokiyć mu wyłazi i gołe kolano.
 
A '''strzewiki''' tēżtyż mo nowe, niēniy chcōm mu siēsiy łyskać,
Bo na zadku tako dziura, mōgby siēsiy piēspiys wys*ać.
 
'''Szaket''' to mo w same łaty, '''koszula''' niēniy dobro,
A u '''lēmcalymca''' takiētakiy strzēmpystrzympy jak trowisia drōbno.
 
'''Kapudrocek''' tēżtyż mo nowy, dość mu tam pasujēpasujy,
JēdnoJydno skrzidło po kolana, drugiēdrugiy przistēmpujēprzistympujy.
 
Ôbadej tēżtyż: http://www.malanowicz.eu/mm/pasje/silesiana/stroje/stroje.htm
 
Ôbadej tēż: http://www.malanowicz.eu/mm/pasje/silesiana/stroje/stroje.htm