Yaku we japōńskim madżōngu: Porōwnanie wersyji

WeW [[Japōński mahjong|JapōńskimJapanerskym mahjongu]], '''''yaku''''' ([[Japůńsko godka|jap.]]: 役) je warunkiymwarunek zez kerygo rychtōjerychtuje siyesie punkty. Znajōmość ''yaku'' je ważnŏ do strategijistrategije, atoli wiydza ta niy je ôbowiōnskowŏôbowiōnzkowŏ. Szpiler musiymusi miyećmieć jednŏjedno ''yaku'' wew rynce abycoby legalniyelegalnie wygrŏć rundã. Kŏżde ''yaku'' mŏ szpecjŏlnŏ wartŏśćszpecyjalny wert ''[[PōnktŏwaniyePunktowaniy wew japōńskiymjapanerskym mahjongu|han]]''. Regle ''Yaku'' mŏgōmmogōm być tak zônaczonezônaczōne aby zrŏbićzrobić jeszcze lepszolepszõ rynkã. Gra zawiyrozawiyrŏ tyż ''[[Japōński mahjong#Dora|dora]]'', kerŏ dodowododŏwŏ rynce wartŏśćwartość ''han'', atoli niy je to zaliczanŏzaliczane jakŏjako ''yaku''.

''Yaku'' je podane na rynce [[Poker]]a. Ônaczōm siyesie kej spyłniyajōmspyłniajōm wiyelośćwielość a warōnek. Atoli niy tak kejjak we pokerze, rynka mŏżemoge ôstać skōmbinŏwanŏskōmbinowanŏ wew jeszcze lepszŏlepszy wartŏśćwert.

* Ino zamkniyntezawarte yaku (''menzen-nomi'', 門前のみ)

* "Żryj a malyj" (''kuisagari'', 喰い下がり), kaj wartŏśćwert ''han'' malyiemaleje kej rynka je ôtwartŏôzwartŏ

* Yaku kaj ''han'' je takŏ samŏ we ôtwartyjôzwartyj a zamkniyntyjzawartyj rynce.

WziynciyeWziynciy wyrfla ôd inkszegŏinkszygo graczaszpilera robi rynkerynkã ôtwartōmôzwartõ. Kej wygranŏwygrana rynkizawartyj zamknintyjrynki je wyrfel ôd inkszegoinkszygo szpilera, meldōnek zawiyrajōncy tyn wyrfel je ôtwartyôzwarty a rynka je zamkniyntazawarta. Eźli rynka je zamkniyntazawarta, sytuacyjŏ mamŏ miyanŏmianŏ "''menzenchin'' (門前清)" abo "''menzen'' (門前)" po japōńskujapanersku.

ÔstatyczniyeYntlich, kej przichŏdziyprziłazi doku pōnktŏwaniyŏpunktowaniu, cŏłkŏcŏłki warŏśćwert ''han'' we rynce jetrzeja liczōnŏporachować . Kej ''han'' je rōwny abo je mniyjszymynijszy niżeliniźli 4, ''fu'' je tyż liczŏnesie rachuje. KombinacyjŏKōmbinacyjŏ ''han'' a ''fu'' koryspōnduje zez tabylōmtabulōm pōnktacyjipunktacyje.

Tukej je lista ''yaku'', jeji mjanamiana we [[ślůnsko godka|Ślōnskiyjślōnskij]] a [[japůńsko godka|Japōńskiyjjapanerskij godce]], jeji wartŏśćwert ''han'', a wszyjstkewszyjske szpeciyolneszpecyjalne warŏnkiwarunki ku niymnim.

=== SzpeciyalneSzpecyjalne kryteriyekryteryja ===

! MjanŏMiano

! WartŏśćWert Han

|width=15% | Ino ZamkniyntaZawarte

|colspan=4|To ''yaku'' je czynstŏczynsto mjanŏwanemianowane ''reach'' abo Japōńskiyejapanerske mjanomiano je fonetyczniyefonetyczniy podane do ynglickiyegoynglickigo słŏwãsłowa. Kej szpiler pŏtrzebujepotrzebuje ino jednygo wyrfla(tenpai) a niy wziŏłwziōn ôd niykŏgonikogo zŏdnygŏzŏdnygo wyrfla, wtynczastō szpiler mŏżemoge dyklarŏwaćdeklarować ''riichi''.

; WarōnkiWarunki po dyklaracyjideklaracyje

ByCoby zadyklarŏwaćzadeklarować, gracz wŏłŏwołŏ “''riichi''”, wyciypŏjewyciepuje wyrfel we pozycyiypozycyje 90° a dŏjedŏwŏ badyl 1,000 pōnkŏwypunktowy na stŏłtisz pŏdpod dypŏzytdypozyt. Po tym szpiler musiymusi wyciyepywaćwyciepywać wszyjske wyrfle kere mu niy dajōm wygranyj. Niy mŏżemoge ôn zmiyniyaćzmiyniać rynki pŏdpod żŏdnym pozŏrympozorym prŏczprōcz kanã.

WeW niykerych reglach, szpiler mŏżemoge ino deklarŏwaćdeklarować riichi eźlikej je wiyncyj niżeliniźli 4 wyrfle we murze, co ôznŏczoôznŏczŏ iże gracz musiymusi miyećmieć szansãprzileżytość naku pociōngniyńciyepociōngniyńciu jednygo wyrflã.<ref name="ready"/>

Kej wszystcywszyjscy szpilerzy dyklarŏwalideklarowali riichi, rynka kōńczy siyesie remisym. Szpilerzy pŏkŏzujōm rynce ''tenpai'' abo dostajŏm karã ''[[JapōńskiyJapōński mahjong#Chombo|chombo]]''.<ref name="EMA">Regle EMA ôbŏwiōnzujōnce we Marcu 01, 2012, http://mahjong-europe.org/docs/riichi_EN.pdf</ref>

Kej gracz dyklarŏwałdeklarowŏł riichi a wygrŏł, mŏ terŏzki zasiyng do wykaźniykawykaźnika ura-dory,. Kery je pŏdpod wszytkimiywszyjskimi wykaźnikamiwykaźnikōma dory a zadyklarŏwanymizadeklarowanymi kan-dorami.

; DepŏzytDepozyt Riichi

Wygrany ôtrzimuje badyl riichi wartywe wercie 1000 pōnkŏwpunktōw, eźlia kej wiyncyj szpilerŏw wygrałŏ, dziylōmtajlujōm pōnktypunkty miyndzypojstrzōd sŏbōmsiebie.

Kej je remis, badyle riichi lezōm dŏ nastympnejnastympnyj rynki.

; WziynciyeWziyńciy wyrfla riichi

Eźli szpiler dyklarŏwałdeklarowŏł riichi a inkszy szpiler wziŏłwziōn tyn wyrfel ôd dyklaracyjidyklaracyje doku zwyciynstwãzwyciynstwu, dyklaracyjŏdeklaracyjŏ riichi je niykōmpletnŏ a badyl riichi ôstaje we depozyciyedepozycie.<ref name="ready">Wikipedia contributors, [http://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E7%AB%8B%E7%9B%B4&oldid=36699534 "立直,"] ''Wikipedyjo wew japōńskijjapanerskij godce'', siyrpiyń 30, 2011, 02:45 UTC.</ref>

; Dyklaracyjŏ zamkniyntygŏzawartygo kanãkana

Gracz po dyklaracyjidyklaracyje mŏżemoge zadyklarŏwaćzadeklarować zamknintygŏzawartygŏ kanãkana eźlikej niy zmiyniyazmiyniŏ to jegŏjigo rynki.<ref name="ready"/><ref name="EMA"/> Na przikładBaji, kej szpiler mŏ {{nowrap|[[File:MJt7.png|20px]][[File:MJt7.png|20px]][[File:MJt7.png|20px]][[File:MJd1.png|20px]][[File:MJd1.png|20px]]}}, mŏżemoge zadyklarŏwaćzadeklarować kankana [[File:MJt7.png|20px]]. Atoli kej mŏ {{nowrap|[[File:MJt5.png|20px]][[File:MJt6.png|20px]][[File:MJt7.png|20px]][[File:MJt7.png|20px]][[File:MJt7.png|20px]][[File:MJd1.png|20px]][[File:MJd1.png|20px]]}} a czekŏ na [[File:MJt4.png|20px]], [[File:MJt7.png|20px]] or [[File:MJd1.png|20px]], niy mŏżemoge zadyklarŏwaćzadeklarować kanãkana ôd [[File:MJt7.png|20px]] abo [[File:MJt7.png|20px]] a [[File:MJd1.png|20px]] niy bŏłŏbōły by już wygrywajōncymi wyrflamiwyrflōma.

|width=30% | '''SiydymSiedym ParParōw'''

|width=15% | Ino Zamkniyntazawarte

|colspan=4|GraczSzpiler mŏżemoge wygrać bez 7 parparōw. Ta rynkãrynka mŏ szpeciyalnōmszpecyjalny wartŏśćwert wew kerejkerym mŏ zawżdyzawdy 25 ''fu''. Tyn fŏrmatformat ''yaku'' niy zaliczŏ ''iipeikou'' kej sōm trzi takiyetake pary. Rynka ''ryanpeikou'' tyż siyesie niy wliczŏ.

WeW japōńskiychjapanerskich reglach wszystkeżŏdnŏ 7para parniy muszōmmoge byćsie roztomajte, wjync kan eli 2 takiye same pary siye niy liczōmpowtŏrzać. ParãPŏrã regli wlicza to jednŏkatoli zaliczŏ,<!-- Niy mŏżnoidzie deklarŏwaćdeklarować wtydywtynczas kanãkana.--> np.baji we [[Regjōn Kansaj|RegjōniyeRegijōnie Kansaj]].<ref>Wikipedia contributors, [http://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E4%B8%83%E5%AF%BE%E5%AD%90&oldid=39321217 "七対子,"] ''WikipedyjoWikipedyjŏ we japōńskijjapanerskij godcegŏdce'', wrzysiyńwrzesiyń 23, 2011, 12:27 UTC.</ref>

|width=15% | Zamknintŏ a ôtwartŏZawarte/Ôzwarte

|colspan=4|To''yaku'' je jedynymjedzine, cokere ôdnŏsiyôdnosi siyesie ku wyciyepanymwyciepanym wyrflōm, aniżelia niy wyrflōm wew rynce. WyciyepaneWyciepane wyrfle szpilera majōm być samymi honoramihonorōma a terminalamiterminalōma. Rynka musiymusi siyesie skōńczyć ańfachowym remisym ajnfachŏwym . CzynstŏCzynsto rynka je zaliczōnazaliczōnŏ ino kej żŏdyn niy wziŏłwziōn ôd graczãgracza żodnygŏ wyrflã. Szpiler mŏże wykŏnywŏć meldōnki we niykerych prawidłach.<ref>Wikipedia contributors, [http://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E6%B5%81%E3%81%97%E6%BA%80%E8%B2%AB&oldid=36703805 "流し満貫,"] ''WikipedyjoWikipedyjŏ we japōńskijjapanerskij godce'', czyrwiycczyrwiec 16, 2011.</ref> We wiynkszŏściywiynkszości reglachreglōw rynka je pŏstrzeganŏpostrzeganŏ jakŏjako mangan.

=== Yaku bazŏjōncebazujōnce na szczynściyuszczyńściu ===

Te ryncarynki sōm wartewe jedynwercie jedzin ''han''.

! MjanoMiano

! JapōńskŏJapanerskŏ gŏdka

! WartŏśćWert Han

|width=30% | '''Samŏ wziynciyewziynciy'''

|width=40% | ''menzenchin tsumohou'' – 門前清自摸和, abo krŏtkŏkrōtke ''tsumo'' – 自摸, ツモ

|width=15% | Ino zamkniyntazawarte

|colspan=4|Kej szpiler mŏ zamkniyntŏzawartõ rynkã a pŏciyōngŏpociōngŏ wyrfel zez muru, jedynjedzin ''han'' je dŏdanedodany nŏwetaji kej niyni mŏ żŏdnegŏżŏdnygo inkszegŏinkszygo ''yaku''. Niy wystympuje we ôtwartyjôzwartyj rynce.

|width=30% | '''JednŏJedzin-strzŏłszus'''

|width=15% | InoInoś zamkniyntŏ,zawarte inoa bez ''riichi''

|colspan=4|EźliKej szpiler dyklarŏwŏłdeklarowŏł riichi a wygrŏł wew piyrszejpiyrszyj rundzie do czasu wziynciyawziynciŏ jigŏjigo piyrszgŏpiyrszygo wyrfla po riichi., Dŏdajedodŏwŏ siyesie 1 ‘’Han’’ ku wartŏściywertowi rynki. WygranŏWygrana mŏżemoge być bez tsumo a ron. Ippatsu niy działŏ kej jedynjedzin gracz melduje.

|width=30% | '''ÔstatniyÔstatni Wyrfel zez Muru'''

|width=15% | ZamkniyntŏZawarte/ÔtwartŏÔzwarte

|colspan=4|Eźli ôstatniyôstatni wyrfel zez muru przed trupiymtrupim murym je wyrfel wygrywajōncy, wartŏśćwert han wzrŏstaurŏstŏ bez 1. ''Haitei raoyue'' znŏczyznaczy "zybraćzebrać ôdbiciyeôdbiciy ksiynżycamiesiōnczka zez dnãmorskigo mŏrskiygŏdna."<ref name="haitei">Wikipedia contributors, [http://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E6%B5%B7%E5%BA%95_(%E9%BA%BB%E9%9B%80)&oldid=38334080 "海底 (麻雀) ,"] ''WikipedyjoWikipedyjŏ we japōńskijjapanerskij godcegŏdce'', paździyrnik 7, 2011.</ref>

|width=30% | '''ÔstatniaÔstatniŏ wyciyepkawyciepka'''

|width=15% | ZamkniyntŏZawarte/ÔtwartŏÔzwarte

|colspan=4| JedynJedzin han je dŏdanydodany do rynkiku wygranyj zerynce ôstatniygŏz wyciyepniyntygŏôstatnigo wyciepniyntygo wyrfla elikej bŏłbōł wyciyepniyntywyciepniynty bez szpilerãszpilera kery wziŏłwziōn ôstatniyôstatni wyrfel zez muru. Ta rynka czŏsymczasym je tyż gŏdōnŏ jakŏmianowanŏ ''haitei''. ''Houtei raoyui'' znŏczyznaczy"zybraćzebrać pływajōncōmpływajōncõ ryberybã ze dnãdna rzykirzeki."<ref name="haitei"/>

|width=30% | '''ZybraniyZebraniy zez trupiygŏtrupigo muru'''

|width=15% | ZamkniyntŏZawarte/ÔtwartŏÔzwarte

|colspan=4|Kej szpiler dyklarujedeklaruje kan, musiymusi wziōńć jedynjedzin wyrfel ze trupiygŏtrupigŏ muru bycoby miyć wystarczajōncōmwystarczajōncõ wjelŏśćwielŏść wyrfli wew rynce. Eźli tyn wyrfel je wygrywajōncy,dŏdaje siyedodaje jedynsie jedzin han doku rynkirynce. ''Rinshan kaihou'' znŏczyznaczy "kwiŏtkwiat kwiytniyekwietnia we prōnszkuprōnżku".

Czasym regel ''pao'' (包) wystymuje wew tym ''yaku'eli ', eźlieli szpiler biere wyciyepanywyciepany wyrfel doku ôtwartygŏôzwartymu kanãkana, ato wygrywŏ bez rinshan kaihou. graczGracz kery wyciyepałwyciepŏł tyn wyrfel płaciypłaci coukacołkõ sumã.

|width=30% | '''Kradnōnc Kanãkanã'''

|width=15% | ZamkniyntŏZawarte/ÔtwartŏÔzwarte

|colspan=4|Eźli szpiler mŏ meldōnykmeldōnek ponãpona a dobrŏł szwŏrtysztwŏrty wyrfel by srŏbićzrŏbić kanãkana. WeW tym mōmynciyemōmyncie, inkszy gracz mŏżemoge wygrać grãszpil eźlikej tygŏtego wyrfla mu brakŏwałŏ,brakowało. takTak jak we mjaniyemianie, mŏżemoge ôn "ukraść" tyn wyrfel. Bez tŏto dŏdajedodaje mu siyesie jedynjedzin han. Eźli graczszpiler kradniykradnie kanãkana na kokoshi musou, rynka je pŏstrzeganŏpostrzeganŏ jako yakuman.

|width=30% | '''PŏdwujniyePodwōjniy Fertichfertich'''

|width=15% | Ino Zamkniyntŏzawarte

|colspan=4|Eźli szpiler dyklarujedeklaruje riichi wew piyrszejpiyrszyj turze gŏdŏa ôngŏdŏ "''daburu riichi''" wartŏśćwert rynki je 2 ''han'' miŏst 1.

=== YakuSekwencyjne sykwencyjneYaku ===