Chińskŏ Ludowŏ Republika: Porōwnanie wersyji

Usunięta treść Dodana treść
m clean up, removed: Because no values have been specified for the prop parameter, a legacy format has been used for the output. This format is deprecated, and in the future, a default value will be set for the prop parameter, causing the newformat to al...
ort.
Linijŏ 1:
{{ort}}
{{Państwo infobox
|mjano_oryginalne = 中华人民共和国
Linia 13 ⟶ 12:
|państwo =
|zaležne_uod =
|godka uřyndowo = [[chińskochińskŏ godka]]¹
|godka užywano =
|stolica = [[BejdžingBejdżing]]
|ustrůj polityčny = [[republika ludowoludowŏ]]
|typ_państwa =
|guowa_państwa = [[Xi Jinping]]
|guowa_państwa_uopis = [[PrezydyńtyPrezydynty Chińskij Ludowyj Republiki|prezydynt]]
|status_terytorium =
|zaležne_uod} =
Linia 28 ⟶ 27:
|we_imjyńu =
|szef_řůndu = [[Wen Jiabao]]
|szef_řůndu_uopis = [[PrymjeryPrymiery Chińskij Ludowyj Republiki|prymjerprymier]]
|we_imjyńu_tekst2 =
|we_imjyńu_uřůnd2 =
Linia 38 ⟶ 37:
|gynstość = 137
|gynstość_mjejsce =
|ludźi_rok = [[lipjeclipiec]] [[2007]]
|narodowości =
|ludźi_mjejsce = 1
Linia 50 ⟶ 49:
|waluta_nazwa = 1 [[juan]] = 10 [[jiao]] = 100 [[fen]]ów
|waluta_symbol = CNY, ¥
|UTC = +8 (ńyniy moma latowygo czasu)
|hymn = [[MaršMarsz UochotńikůwChyntnych]]
|hymn_nazwa_ślůnsko =
|kod_ISO = CN
Linia 60 ⟶ 59:
|terytorja_autůnůmične =
|mapa_uobroz =
|uwagi = ¹ [[Standardowo mandaryńsko godka|Putonghua]] je uoficjalnůmôficjalnōm godkům uřyndowůmgŏdkōm, poza [[Hůngkůng|Hōngkōngym]]ym a [[Makau]], kejkaj je stosowanostosowany [[kantůńsko godka|kantōński dialekt]]. W HůngkůnguHōngkůōngu drůgůmdrōgōm růwnořyndnůmrōwnorzyndnōm uoficjalnůmôficjalnōm godkůmgŏdkōm je [[angelsko godka|angelskŏ gŏdka]], a we [[Makau]] - [[portůgalskoportugalskŏ godkagŏdka]].² Ino Chiny kůntynyntalnekōntynyntalne (bez HůngkůnguHōngkōngu i Makau)
}}
[[Plik:BeijingTiananmenSquare.jpg|300px|mały|[[Pekin]]]]
[[Plik:Hongkong victoria peak.jpg|300px|mały|[[Hůngkůng]]]]
[[Plik:Pudong.JPG|mały|prawo|300px|[[Šanghaj]]]]
'''ChińskoChińskŏ LudowoLudowŏ Republika''', skrůtskrōt '''CHLR''' (People's Republic of China > P.R.C. [[Angelsko godka]], [[Chińsko godka|chiń.]] [[Tradycyjne pismo chińske|trad.]] 中華人民共和國, [[ŮproščůneUlekszōne pismo chińske|ůproščuleksz.]] 中华人民共和国; [[pinyin]]: Zhōngguó, Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó; {{Audio|Zh-Zhonghua renmin gongheguo.ogg|posuchej po chińsku}}) – państwo we [[Azyjo|Azyji]] [[Daleki WschůdWschōd|wschodńijwschodnij]], uobejmujůncekere historyčneôbjymuje historyczne Chiny (bez [[Republika Chińsko|Tajwanu]]) a [[Tybet (rygjůnregiōn)|Tybet]] i inkšeinksze źymjeziymie we [[Azyjo PostřodkowoPostrzodkowo|Azyji PostřodkowejPostrzodkowej]] zamjyškanezamiyszkane wespołym sůmje bezôd [[MńijšośćiMyńszości narodowenŏrodne w ChRLChLR|56 grupskupin etńičnychetnicznych]]. Chiny to nojludńijšeje nŏjludniyjsze państwo śwjataświata, uojejich populacyjipopulacyjŏ překračajůncyjje wiynkszŏ jak 1,3 mld uosůbôsōb. PodWiyrchniowo wzglyndym powjyřchńi jesōm 4. na śwjećeświecie, a pod wzglyndym wjelgośći gospodarkiekōnōmicznie ([[Produkt krajowy brutto|PKB nůminalnynōminalny]]) – 3. (w 2007 r., po [[Stany ZjydnočůneZjydnoczōne|USA]] i [[JapůńijoJapōnijo|JapůńijeJapōnije]]) abo tyžtyż 2. ([[Produkt krajowy brutto|PKB realny]]) po USA.
 
ChLRPaństwa, grańičykere sgraniczōm nastympujůncymize ChLR państwamito: [[AfgańistanAfganistan]], [[Bhutan]], [[Birma]], [[IndjeIndie]], [[Kazachstan]], [[Kirgistan]], [[Koryjo PůunocnoPōłnocno]], [[Laos]], [[MůngolijoMōngolijo]], [[Nepal]], [[Pakistan]], [[Rusyjo]], [[TadžykistanTadżykistan]], [[WjetnamWietnam]].
 
ChoćažChociŏż za kůntynuatorakōntynuatora tradycyje polityčnejpolitycznyj Chin uwažowidzi śesie tyžtyż [[Republika Chińsko|Republikã Chińskõ]] na [[Tajwan (wyspa)|TajwańyTajwanie]], uodôd lot 70. za zgodůmprzizwolyniym [[Stany ZjydnočůneZjydnoczōne|USA]] to ChRLChLR reprezyntuje narůdnŏrōd chiński we uorgańizacyjochôrganizacyjach mjyndzynarodowychmiyndzynŏrodnych, tj. [[UorgańizacyjoUorganizacyjo NarodůwNarodōw ZjydnočůnychZjydnoczōnych|UNZÔNZ]] abo [[ŚwjatowoŚwiatowo UorgańizacyjoÔrganizacyjo ZdrowjaZdrowia|WHO]].
 
WuadzaWładza we ChLR sprawujesprŏwuje uodôd [[1949]] r. [[KůmůńistyčnoKōmōnistyczno PartjaPartyjŏ Chin]]. Do kůńcakōńca lot 70. Chiny bůuybyły państwym [[totalitarnym]] na wzůrwzōr [[StalińizmStalinizm|stalinowski]], a we latach 60. naśiliuynasiliły śesie we kraju tyndyncyje izolacjůńistyčneizolacjōnistyczne. Po śmjerćiśmiyrci [[Mao ZedůngZedōng]]a i fjaskufiasku [[maoizmmaoizmus|maoizmu]]u, we latach 80. partjapartyjŏ rozpočyuanapoczła ale reformy ekůnůmičneekōnōmiczne, tj.: UodejśćeÔdchōd uodôd [[Gospodarka planowoplanowŏ|gospodarki planowyj]] a uotwarćeôdwarcie na śwjatświat, a ustrůjustrōj začůuzaczōn přesuwaćprzenosić śesie we strůnastrōna [[Autorytaryzm (systym sprawowańosprawowanio wuadzywładzy)|autorytaryzmu]]. WWe latach 80. i 90. nastůmpiuaprziszła liberalizacyjoliberalizacyjŏ žyćażyciŏ spouečnygospołecznygo ai kulturalnygo, bez m.in. wprowadzyńywkludzynie wolnośćiswobody podrůžowańorajzowaniŏ. WrozSpołym s reformůma ekůnůmičnymize započůnkowouoreformami toekōnōmicznymi dokůnujůncůmzaczła śesie uobecńyterŏźnie nojwjynkšanŏjwiynkszŏ migracyjomigracyjŏ we historyji śwjataświata - ze wśiwsi do mjastmiast přyńosuoprzekludziyło śesie južjuż 140 mln ChińčykůwChińczykōw.
 
UobecnyTerŏźny ustrůjustrōj Chin je nůminalńynōminalnie [[SocyjalizmSocjalizmus|socyjalistyčnysocjalistyczny]] (tzwtm. ''socyjalizmsocjalizmus uoô chińskych wuaśćiwośćachwłŏsnościach''), we praktyce je to ale [[kapitalizmkapitalizmus]], bez charakterystyčnychtypowych np. do [[Uńja Ojropejsko|UE]] rozlyguychrozlygłych zabezpječyńzabezpieczyń socyjolnychsocjalnych, cechujůncyco śeabsztichuje lekkymsie zabarwjyńymlekim zafarbiyniym [[NůmynkloturaNōmynklatura|nůmynkloturowymnōmynklaturowym]] i dužymsrogim wolůminymwoluminym [[Inwestycyje zagrańičnezagraniczne|inwestycyji zagrańičnychzagranicznych]] a [[eksport]]u. W sfeřesferze polityki, partjapartyjŏ kůmůńistyčnokōmōnistyczno sprawujeregyruje autorytarneautorytarnie, a przi řůndytym uodwouujůncôdwołuje śesie do [[nacjůnalizmnacjōnalizmus|nacjōnalizm]]u, tympjůncbanuje ruchy uopozycyjneôpozycyjne i průbujůncprōbuje budować gospodarkagospodarkã uopartůmôpartõ na wjydzywiydzy na wzůrmuster krajůwkrajōw sůmśedńichsōmsiednich m.in. JapůńijeJapōnije, Koryje PudPłd., a tyžtyż [[Singapur]]u.
 
Chiny to tyžtyż jydynjedyn sze nojstaršychnŏjstarszych uostřodkůwôstrzodkōw cywilizacyjnych śwjataświata, uoô uodrymbnejôsobnyj i bůgatejbōgatej tradycyji [[KlasyčnoKlasyczno muzyka chińskachińskŏ|muzyčnejmuzycznyj]], [[UoperaÔpera chińskachińskŏ|tyatralnyj]], [[Literatura chińskachińskŏ|literackij]], [[FilozofjaFilozofijŏ chińskachińskŏ|filozofičnyjfilozoficznyj]] a [[HistorjaHistoria Chin|historyčnyjhistorycznyj]], a tyžtyż naukowyj. Po zakůńčyńuzakōńczyniu [[RewolucyjoRewolucyjŏ kulturalnakulturalnŏ|rewolucyji kulturalnejkulturalnyj]] chińskochińskŏ kultura stopńowopoleku śesie uodradzoôdrŏdzŏ, choćažchociŏż zdańympodle krytykůwkrytykōw škodyszkody wyřůndzůnewyrzōndzōne za řůndůwczasōw Mao ZedůngaZedōnga sůmsōm zbyt wjelgewielge, abycoby možliwemożebne bůuobyło jejjij peunepołne uodrodzyńyôdrodzynie. Bezprecedynsowe we dźiśijšychdzisiyjszych Chinach je tyžtyż uobecneterŏźne uodymkńyńćeôdymkniyńcie tygo kraju na śwjatświat i jygojigo wartkowartkŏ [[okcydyntalizacyjookcydyntalizacyjŏ]].
 
{{Commons|Category:China|Chińsko Republika Ludowo}}