Strziga: Porōwnanie wersyji

Usunięta treść Dodana treść
Timpul (dyskusyjŏ | wkłŏd)
Sorry, nale musza wycofać, ty tyż "śe ńy gorsz" nale ńy godo śe żyu, żywobyćo (je przeca żyćo), wejrzyńy to też zapożyczka; możno tyż je ze polskij godki literackij, do śe przeca pedźeć - do śe :)
Timpul (dyskusyjŏ | wkłŏd)
Nie podano opisu zmian
Linijŏ 1:
{{wyrůžńůny}}
[[Grafika:Vampyr ill artlibre jnl.png|thumb|200px|right|Wyuobražeńy [[wampjyř]]a, stwora fest podanygo na střiga]]
'''Střiga''' (s [[uaćina|uaćiny]] ''striga'' bez [[grecko godka|grecke]] ''στρίζ'', ''στρίγζ'', ''στριγγός'')<ref>Jan Piotr Dekowski, ''Strzygi i topieluchy. Opowieści sieradzkie'', [[Waršawa]] [[1987]]</ref>, lebo mynski uodpowjydńik '''střigůń''' je to [[dymůn]] s wjeřyń [[Suowjańe|prasuowjańskych]], uobecny tyž w kultuře, bojkach a uosprowkach wywodzůncych śe s rygjůnu [[Ślůnsk]]a. Coby tako střiga ńy můgua [[čowjek|ludźům]] škůdźić, třa jům bůuo wykopać a přebić ji [[syrce]] dymbowym koukym (nawe [[Ślůnsk]]u, bo kaj ińdźi padauo śe, co nojlepšy je uośinowy), abo ji uobeřnůńć [[gowa]] a wsadźić ji jům mjyndzy [[nogi]]. Jak juž kogo za žyćo mjeli we podejzdřyńu, co po [[śmjyrć]]i može śe uostać střigům, to go chowali gymbům na důu a wkuodali mu do gymby kamjyń.
== Wyglůnd zewnyntřny ==
Padauo śe, co tako střiga juž za žyćo mjouo dwa [[syrce|syrca]], dwje duše i dwje raje [[zymby|zymbůw]], nale drůgo ńy je zwykle dobře widočno, přinojmyńi na pjyršy řut uoka. Bestož mjanuje śe je tyž dwudušńicůma lebo dwudušńikůma. Pů śmjyrći ino jydno [[duša]] uopuščoua ćouo, a ta drůgo uostowoua w ńim, skuli čygo žůua uůna dali we grobje, we kerym ja pochowali. Střigi wyuobrožano śe tyž kej [[uojle]].
Linijŏ 20:
 
We [[XIX wjek|wjeku XIX]] mocka gyšichtůw uo střigach pozbjyrou [[Józef Lompa]]<ref>''Schlesien in slavisch-mythologischer Hinsicht, Schlesische Provinzialblätter'', [[1862]], zaj. 393-396; ''Bajki i podania'': zebrou [[Józef Lompa]], red. naukowo [[J. Krzyżanowski]], [[Wrocuaw|Wrocław]]-[[Waršawa|Warszawa]]-[[Krakůw|Kraków]] [[1965]].</ref>, a ńyskořij pokozauo śe uůnych ńymauo we zborńiku [[Richard Kühnau|Richarda Kühnaua]]<ref>''Schlesische Sagen'', Bd. 1-4, [[Lipsk|Leipzig]] [[1910]]-[[1913]].</ref> a tyž we ''Zarańu Ślůnskim''.
=== Tradycyjo střig nawe Ślůnsku ===
W ślůnskij tradycyji folklorystyčnyj znůne sům uosprowki uo střidze, kero do śe uodpyńdźić, bez tři dńi gynau dajůnc pozůr na jeji [[trůua]]. Krům tygo, co wůntek tyn překazywano we wjelu uodmjanach a warjacyjach, nojčyńśći uůnčy śe ze střigům, kero pochodźiua s krůlewskigo lebo kśůnžyncygo rodu.