Strziga: Porōwnanie wersyji

Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusyjŏ | wkłŏd)
m Bot dodaje szablon {{ort}}
Nie podano opisu zmian
Linijŏ 1:
{{ort}}
{{wyrůžńůny}}
[[Grafika:Vampyr ill artlibre jnl.png|thumb|200px|right|WyuobražeńyForsztelowańy [[wampjyř]]a, stwora fest podanygo na střigastrziga]]
'''StřigaStrziga''' (s [[uaćina|uaćiny]] ''striga'' bez [[grecko godka|grecke]] ''στρίξ'', ''στρίγξ'')<ref>Jan Piotr Dekowski, ''Strzygi i topieluchy. Opowieści sieradzkie'', [[WaršawaWarszawa]] [[1987]]</ref>, leboabo mynski uodpowjydńik '''střigůństrzigůń''' je to [[dymůn]] s wjeřyńwjerzyń [[Suowjańe|prasuowjańskychprasłowjańskych]], uobecny tyžtyż w kultuřekulturze, bojkach a uosprowkach wywodzůncych śe s rygjůnu [[Ślůnsk]]a. Coby tako střigastrziga ńy můguamůgła [[čowjek|ludźům]] škůdźićszkůdźić, třatrza jům bůuobůło wykopać a přebićprzebić ji [[syrce]] dymbowym koukymkołkym (we [[Ślůnsk]]u, bo kaj ińdźi padauogodało śe, co nojlepšynojlepszy je uośinowy), abo ji uobeřnůńćuoberznůńć [[gowa]] a wraźić ji jům mjyndzy [[nogi]]. Jak južjuż kogo za žyćożyćo mjeli we podejzdřyńupodejzdrzyńu, co po [[śmjyrć]]i možemoże śe uostać střigůmstrzigům, to go chowali gymbům na důudůł a wstyrčaliwstyrczali mu do gymby kamjyń.
== Wyglůnd zewnyntřnyzewnyntrzny ==
PadauoPadało śe, co tako střigastrziga južjuż za žyćożyćo mjouomjoła dwa [[syrce|syrca]], dwje dušedusze i dwje raje [[zymby|zymbůw]], nale drůgo ńy je zwykle dobředobrze widočnowidoczno, přinojmyńiprzinojmyńi na pjyršypjyrszy řutrzut uoka. BestožBestůž mjanuje śe je tyžtyż dwudušńicůmadwuduszńicůma leboabo dwudušńikůmadwuduszńikůma. Pů śmjyrći ino jydnojydna [[duša]] uopuščouauopuszczoła ćouoćało, a ta drůgo uostowouauostowoła w ńimńym, skulia skiż čygotygo žůuażyła uůna dali we grobje, we kerym jańa pochowali. StřigiStrzigi wyuobrožanoforsztelowano śe tyžtyż kej [[uojle]].
 
== Pochodzyńy powjarki ==
[[Grafika:Burne-Jones-le-Vampire.jpg|thumb|right|200px|Dowńij wjeřůnowjerzůno, co střigistrzigi cyckajům umarlokůw]]
Dowńij wjeřůuowjerzůuo śe, ižeiże ńykedy umarlok cycko abo zjodo we [[trůua|trůle]] śmjertelńica a bez to sprowodzosprowadzo [[śmjyrć]] na familijo a sůmśadůw uod ńigońygo. Ta přiwjarkaprziwjarka śe nojčyńśćinojczyńśći šyřůuaszerziła we časachczasach srogich zarazůw, kedy jydynjedyn pů drůgim umjyrouumjyroł, ńykej i coukecołke [[wjeś|wśe]], a [[čowjek|ludźe]] ńy wjedźeli půjakymu. Ńykej tyžtyż můg taki umarlok wylazować ze grobu i strošaćstroszać, šterowaćszterować a nynkać ludźi pů [[noc]]ach, larmo robić a joduojodło wyžyraćwyżyrać. Jak wloz kaj na jako [[wježa]], to kaj by ńy wezdřouwezdrzoł, nauokouonauokoło wšyndywszyndy umjyralipůmjyrali ludźe. We [[Dolny Ślůnsk|Dolnym Ślůnsku]] to śe na takigo padauopadało ''Nachzehrer'' abo ''Wiedergänger'', a we [[Gůrny Ślůnsk|Gůrnym]] – ''střigastrziga'', jeli to bůuabůła [[baba]], abo ''střigůństrzigůń'', jeli to bůubůł [[chop]]. PadauoPadało śe tyžtyż, co dobředobrze je ukraść střidzestrzidze śmjertelńica uod ńińij abo śe legnůńć we [[trůua|trůle]] uod ńińij, bo śe wtynčoswtynczos ńy můguamůgła do grobu wrůćić a coukocołko moc traćůuatraćůła, nale to bůuobůło fest a fest ńybezpječneńybezpjyczne a mauomało bůuo takich, kere śe na to powožylipowożyli. Uodwrotńy do [[upjůr|upjorůw]], ukůnšyńyukůnszyńy střigistrzigi ńy muśi uoznačaćuoznaczać [[śmjyrć]]i uofjary ańi tyžtyż zamjyńyńo śe tyjžetyjże we střigastrziga. Bez jaki časczas můgům śe uůne tyžtyż zadowalać krwjům [[zwjyřynta|zwjyřyncůmzwjyrzyncům]]<ref>[http://www.izomag.friko.pl/ ''BestyjoryjušBestyjoryjusz suowjańskisłowjański dostympny na zajće izomag.friko.pl]</ref>.
 
== Historyjo ==