Rōmański kōnszt: Porōwnanie wersyji

{{NowOrt}}

'''Rōmański kōnszt''' je zorta [[kōnszt]]u, kerŏ porodziōła sie we [[Francyjo|Francyji]] we [[XI stolecie|XI stoleciu]] a bōła we [[Ojropa|Ojrŏpie]] do [[XIII stolecie|trzinastygo stoleciŏ]]. Głownymi a znamiynnymi postrzodkōma rōmańskigo kōnsztu, ôkrōm Francyje, bōła tyż [[Italijŏ]], [[Yngland]] a [[Szpańijo|Szpanijŏ]]. Zaôbycz tworzyniy we rōmańskim duchu wypływało ze [[religijŏ|religije]] a wiōnzało sie ze [[Bynediktyny|bynydiktyńskimi]] a [[Cystersy|cysterskimi]] zakōnōma. Wônczas bōły budowane geometryczne a sroge [[kościōł|kościoły]] a [[klŏsztōr|klŏsztory]]. Ôkrōm tygo je dlŏ rōmańszczyzny charakterystyczne używaniy [[krziżowy sklep|krziżowych]] a [[kolybkowy sklep|kolybkowych sklepōw]], kulatych łukōw, rubych murōw a małych ôknōw. Stawiyniōm przidŏwano [[rzezaniy|rzezane]] dekoracyje do zgody ze baukōnsztowymi formōma. Słowo rōmański kōnszt niy ôznŏczŏ ale jyn [[baukōnszt|baukōnsztu]], nale tyż religijne malyrstwon aścianach, miniaturowe a tabulowe malyrstwo, [[tkaniy]], [[snycerstwo]], rzezaniy we [[słōniowa kość|słōniowyj kości]], ôdlywaniy we [[brōnza|brōnzie]] a złotnictwo.

== Znōme rōmańske werki ==

* [[Italijo|Italijŏ]]: [[katedrala]] we [[Pisa]], kościōł S.Miniato we [[Firenze]], malōnki na ścianie we [[San Angelo in Formis]];

* [[Szpanijo|Szpanijŏ]]: [[katedrala|dŏmy]] we [[Santiago de Compostela]] a [[Salamanca|Salamance]], ścianowe malōnki we [[Tahull]] a [[León]];