Ślōnsk: Porōwnanie wersyji
Usunięta treść Dodana treść
Linijŏ 51:
{{Uosobny artikel|Kuchńa ślůnsko}}
Ślůnsko kuchńa noleżi do kuchńi strzodkowoojropejskich, nale mo tyż swoje charaktyrystyczne tajle. Bez wjela lot mjoła ajnflusy ze [[polsko|polskům]], [[mjymcy|mjymjeckům]] a [[czychy|czeskům]], beztuż na cołkim Ślůnsku jodło ńy je take some. Na Ślůnsku je wjela jodła kere ńykaj indźyj na [[żymja|żymji]] ńy ma, nale ńykere potrawy sům take kej na trerynach s kerych mjoły ajnflusy. Powszechńe uważo śe, iże nojczynstszym ślůnskim jodłym sům [[rolady]] wroz s [[ślůnske kluski|ślůnskimi kluskůma]] a [[modro kapusta|modrům kapustům]], zaś pjyrsze dańe to [[nudelzupa]].
=== Tradycyje ===
* Śwjynta: 4 grudńa je uobchodzůne [[Barbora|śwjynto Barbory]], patrůnki grubjorzůw, zaś 4 moja [[Dźyń śwjyntygo Florjana]] - patrůna hutńikůw. Zauobycz te ni sům wolne uod roboty, rozpoczynajům śe uod mszy we kośćele, ńyskorzi je pochůd ze hutńiczům/bergmůńskům uorkestrům a pod kůńec nojczynśćij je robjůny fest. Znome na Ślůnsku je uobchodzyńe [[Abraham (śwjynto)|Abrahama]] - pjynćdźeśůntych narodźin.
* Na Ślůnsku popularny je karćany szpil [[szkat]].
* Popularno na Ślůnsku je tyż hodowla gołambji (we gołambjokach).
* Ślůnzoki ńy uobchodzům imjeńim
== Nauka a uośwjata ==
Ze Ślůnska je 17 perzůnůw, kerych uotrzymoło [[nadgroda Nobla]], ze tygo dzieśynću pochodźůło ze [[Wrocłow]]ja:
* pisorze – [[Theodor Mommsen]] (1902), [[Gerhart Hauptmann]] (1912)
* fizyki – [[Otto Stern]] (1943), [[Philipp Lenard|Phillip Lenard]] (1905), [[Max Born]] (1954), [[Maria Göppert-Mayer|Maria Goeppert-Mayer]] (1963), [[Johannes Georg Bednorz]] (1987), [[Hans Georg Dehmelt]] (1989)
* chymiki – [[Eduard Buchner]] (1907), [[Fritz Haber]] (1918), [[Friedrich Bergius]] (1931), [[Kurt Alder]] (1950), [[Konrad Bloch]] (1964)
* dochtůry a biochymiki – [[Paul Ehrlich]] (1908), [[Gerhard Domagk]] (1939), [[Günter Blobel]] (1999)
* ekonůmista – [[Reinhard Selten]] (1994)
Ńy rachujůnc lauryatůw nadgrody Nobla, wstrzůd [[Ślůnzoki|Ślůnzokůw]] je tyż wjela inkszych znomych ludźůw nauki, lo bajszpila: [[Theodor Kaluza]], [[Gregor Mendel]], [[Fritz London]], [[Maria Cunitz]], [[Richard Courant]], [[Carl Friedländer]] a [[Carl Wernicke]].
== Uobejzdrzij tyż ==
| |||