Grziby: Porōwnanie wersyji
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linijŏ 31:
Wiek nojstarszych skamyniałości idyntyfikowanych za prŏwdopodobne kōnski grzibōw znŏdniyntych we arktycznyj tajli [[Kanada|Kanady]] szacowany je na kole milijard lŏt<ref>{{Cytuj | autōr = Corentin C. Loron, Camille François, Robert H. Rainbird, Elizabeth C. Turner, Stephan Borensztajn, Emmanuelle J. Javaux | tytuł = Early fungi from the Proterozoic era in Arctic Canada | cajtōng = Nature | data = 2019 | doi = 10.1038/s41586-019-1217-0 | jynzyk = en}}</ref>.
== Charakterystyka ==
Wszyjske grziby to bez wyjōntku ôrganizmy [[Heterotrofizm|cudzożywne]], mogōm tōż wystympować ino w siedliskach zawiyrajōncych ôrganiczne zwiōnzki. Jednak mocka zort do swojigo życiŏ wymŏgŏ ino jejich minimalnych wielości. Mogōm być saprotrofami, co żywiōm sie umrzitõ materyjōm ôrganicznõ, abo pasożytami rozwijajōncymi sie utrŏtōm inkszych, żyjōncych ôrganizmōw. Zasadniczo sōm niyzdolne do aktywnego ruchu, w definicyji tyj sōm jednak niyścisłości. Prymitywne grziby wielokōmōrkowe wytwŏrzajōm mogōnce sie ruszać, jednokōmōrkowe, uwiciōne zarodniki [[Pływka|pływkowe (zoospory)]]. Charakterystycznõ cechōm grzibōw je [[ściana kōmōrkowŏ]] zbudowanŏ z [[Chityna|chityny]]<ref>red: Selim Kryczyński, Zbigniew Weber. ''Fitopatologia. Tom 1. Podstawy fitopatologii''. Poznań: PWRiL, 2010, ISBN 978-83-09-01-063-0</ref>.
Postrzōd grzibōw nojliczniyjszõ grupōm sōm ôrganizmy wielokōmōrkowe, jednak wystympujōm tyż grziby jednokōmōrkowe, bp. [[drōżdże]]. Kōmōrka grzibu może być jednojōndrowŏ, dwujōndrowŏ abo wielojōndrowŏ – takõ wielojōndrowõ kōmōrkã nazywŏ sie kōmōrczakiem. Bazowym elymyntym budowy grzibōw sōm strzympki, porzōnd duge, nitkowate, ajnfachowe abo rozgałynziōne. Strzympki czynsto wystympujōm we skupinach i tworzōm [[Grzibnia|grzibniã]], a ta może tworzić jeszcze barzij słożōne struktury pełniōnce ekstra funkcyje, bp. podkłŏdki, sznōry grzibniowe, sklerocja, ôwocniki. Jednak ciało grzibōw niy wykazuje rozdziału na tkance i ôrgany – grziby sōm plechowcami<ref>Claude A. Villee. ''Biologia''. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1973.</ref>.
Grziby mogōm dychać tlynowo abo beztlynowo (drōżdże). Dostŏwajōm tedy ynergijõ zdatnõ do życiŏ. Dychanie beztlynowe to [[gerowanie]]. W wyniku tego powstŏwajōm: alkohol etylowy i CO<sub>2</sub><ref>Małgorzata Kłyś, Jadwiga Stawarz. ''Świat Biologii. Podręcznik dla gimnazjum''. Warszawa: Nowa Era, 2010, ISBN 78-83-7409-711-6</ref>.
{{Przipisy}}
| |||