Gōrny Ślōnsk: Porōwnanie wersyji

 

=== Literatura ===

[[Martin ze Ôpawy]] bōł strzedniowiecznym krōnikarzym, a ônego ''[[Chronicon Pontificum et Imperatorum]]'' stało sie nojbarzij wpływowym zdrzōdłym strzedniowiecznyj powiarki ô [[Papiyżyca Jana|papiyżycy Janie]]<ref>{{Cytuj |autōr = Craig M. Rustici |tytuł = The Afterlife of Pope Joan: Deploying the Popess Legend in Early Modern England |data = 2006-06 |data dostympu = 2021-07-25 |isbn = 978-0-472-11544-0 |wydŏwca = University of Michigan Press |s = 6–7 |jynzyk = en}}</ref>. Na przełōmie 13. a 14. stoleciŏ fest popularne bōły łacińske kŏzaniŏ ''Sermones de tempore et de sanctis''<ref>{{Cytuj |autōr = Johann Prüss |tytuł = Sermones de tempore et de sanctis |data = 1493 |data dostympu = 2021-07-25 |miyjsce = Strasbourg |ôpublikowany = polona.pl |url = https://polona.pl/item/sermones-de-tempore-et-de-sanctis,MTA1NzY2ODI1/5/#info:metadata |jynzyk = la}}</ref> ôd [[Peregrin ze Ôpola|Peregrina ze Ôpola]]<ref>{{Cytuj |autōr = Teresa Michałowska |tytuł = Średniowiecze |data = 1995 |isbn = 83-01-11452-5 |ôpis = seryjŏ: Wielka Historia Literatury Polskiej |miyjsce = Warszawa |wydŏwca = Wydawnictwo Naukowe PWN |s = 206-207}}</ref>. We 1573 roku pisŏrz [[Ôlbrycht Strumiyński]] z Mysłowic wydoł dzieło „''O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów, także o przekopach, o ważeniu i prowadzeniu wody''”<ref>{{Cytuj |autōr = |tytuł = Olbrychta Strumieńskiego O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów: 1573, wyd. 1897 |data = |data dostympu = 2021-07-25 |ôpublikowany = polona.pl |url = https://polona.pl/item/olbrychta-strumienskiego-o-sprawie-sypaniu-wymierzaniu-i-rybieniu-stawow-1573,MTg5ODUxODk/4/#info:metadata}}</ref>, co je uznŏwane za piyrszõ polskõ ksiōnżkã z dōmyny inżynieryje. Za nojwŏżniyjszego przedstŏwiciela ślōnskij [[Rynesans|rynesansowyj]] [[Historiografijŏ|historiografije]] uznŏwany je [[Nicolaus Henelius]] ze Prudnika, autōr dzieł ''Silesiographia'', ''Breslographia'' a ''Silesia Togata''<ref>{{Cytuj |autōr = Mirosława Koćwin |tytuł = Nicolaus Henelius - Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emanuela Smołki w Opolu |data dostympu = 2021-07-25 |ôpublikowany = wbp.opole.pl |url = https://wbp.opole.pl/wsrod-starodrukow/490-nicolaus-henelius |jynzyk = pl}}</ref>. We 1612 roku [[Walenty Roździeński]] z dzisiyjszych Katowic napisoł po staropolsku poymat ''[[Officina ferraria]]'', co ôpisowoł stan grub i werkōw na Ślōnsku we 17. stoleciu. Dzieło to je jednym z piyrszym we Ojropie podryncznikōw metalurgicznych (a piyrszym po polsku)<ref>{{Cytuj |autōr = Paul Bushkovitch |tytuł = Officina Ferraria: A Polish Poem of 1612 Describing the Noble Craft of Ironwork. By Walenty Roździeński. Translated by Stefan Pluszczewski. Edited by Waclaw Różański and Cyril Stanley Smith. Introduction by Jerzy Piaskowski. Cambridge, Mass. and London: The MIT Press and Society for the History of Technology, 1976. xviii, 123 pp. |cajtōng = Slavic Review |data = 1978/06 |data dostympu = 2021-07-25 |issn = 0037-6779 |wolumin = 37 |numer = 2 |s = 321–322 |doi = 10.2307/2497638 |url = https://www.cambridge.org/core/journals/slavic-review/article/officina-ferraria-a-polish-poem-of-1612-describing-the-noble-craft-of-ironwork-by-walenty-rozdzienski-translated-by-stefan-pluszczewski-edited-by-waclaw-rozanski-and-cyril-stanley-smith-introduction-by-jerzy-piaskowski-cambridge-mass-and-london-the-mit-press-and-society-for-the-history-of-technology-1976-xviii-123-pp/A0B624F348D3539BB8552D43AD72ABD7 |jynzyk = en}}</ref>. Czeske wanielicke śpiywki religijne wydoł we 1636 roku cieszyński teolog i kŏzatel [[Jiří Třanovský]] pod tytułym ''[[Cithara sanctorum]]''<ref>{{Cytuj |autōr = Rastislav Stanček, Marcin Gabryś, Matúš Chren, Rastislav Stanček |tytuł = Cesty Juraja Tranovského = Śladami Jerzego Trzanowskiego |data = 2018 |isbn = 9788097296186 |miyjsce = Dolný Kubín |wydŏwca = Cirkevný zbor Evanjelickej cirkvi augsburského vyznania na Slovensku |ôpublikowany = ewt.slaskie.pl |oclc = 1159978371 |url = https://ewt.slaskie.pl/media/files/cms/Biblioteka%20PL-SK/Razem%20w%C4%99drujemy%20ju%C5%BC%20500%20lat/Cesty%20Juraja%20Tranovskeho.pdf}}</ref>.