Katedralny sobōr św. Aleksandra Newskigo (Warszawa): Porōwnanie wersyji

Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
technicze a inksze
 
Linijŏ 1:
{{NowOrt}}{{Budōnek infoszachtla
{{NowOrt}}{{Budōnek infoszachtla|miano=Katedralny sobōr św. Aleksandra Newskigo|ôbrŏzek=Warszawa Alexandro-Nevsky sobor 1910-e 02.jpg|ôpis ôbrŏzka=Katedralny sobōr św. Aleksandra Newskigo we Warszawie na aufnamie z 1910 roku|państwo fana=Flag of Poland.svg|państwo=[[Polsko|Polskŏ]]|plac=Warszawa|architekt=Leontij Benois|napoczyńcie budowy=1894|ukōńczynie budowy=1912|zniszczōno=1926}}
|miano=Katedralny sobōr św. Aleksandra Newskigo
 
|ôbrŏzek=Warszawa Alexandro-Nevsky sobor 1910-e 02.jpg
'''Katedralny sobōr św. Aleksandra Newskigo''' – dŏwny sobōr, kery bōł we [[Warszawa|Warszawie]].
|ôpis ôbrŏzka=Katedralny sobōr św. Aleksandra Newskigo we Warszawie na aufnamie z 1910 roku
|państwo fana=Flag of Poland.svg
|państwo=[[Polsko|Polskŏ]]
|plac=Warszawa
|architekt=Leontij Benois
|napoczyńcie budowy=1894
|ukōńczynie budowy=1912
|zniszczōno=1926
}}
[[Plik:Mozaika_z_soboru_Aleksandra_Newskiego_w_katedrze_Magdaleny_w_Warszawie.JPG|prawo|mały|300x300px|Uretowane mozaiki z soboru]]
'''Katedralny sobōr św. Aleksandra Newskigo''' – dŏwny sobōr, kery bōł we [[Warszawa|Warszawie]] do 1926. Wyświyncōny ôstoł 20 moja 1912.
 
== Gyszichta ==
Pod kōniec 1880 roku we Warszawie zaczło brachować placu na nŏbożyństwa dlŏ prawosławnych miyszkańcōw Warszawy, bezto uzdano ô wystawiyniu srogigo soboru we cyntrum Warszawy na placyplacu Saskim, kerego miano pomiyniono na plac Soborny skirz stawianiŏ haj soboru. Anfang stawianiŏ mioł plac 30 siyrpnia 1894 roku. Fest z przileżytości anfangu stawianiŏ soboru fajrowoł [[Jan Kronsztadzki]], kery tyż ôfiarowoł 135 tysiyncy rubli na stawianie. Cołkŏ utrota stawianiŏ gmachu wyniosła 15 milijōnōw rubli, za to utrota na ajnrichtōng cerkwije wyniōs winycyj niźli 3 milijōny rubli. Sobōr poświyncōno 20 mŏja 1912 roku. Przed ewakuacyjōm Rusōw z Warszawy, ikony a zwōny ôstały wywieziōne. Nojsrogszy zwōn, ôstał potniynty na myńsze tajle, bezto iże bōł za srogi do transportutranszportu. Kej do sztadu wkroczyli [[Cysŏrstwo Niymiecke|Niymce]], sobōr ôstŏł pomiyniōny na kościōł garnizonowy św. HynekaHajnela. 15 stycznia 1916 roku miała sam plac piyrszapiyrszŏ [[Rzimskokatolicki kośćůł|katolickŏ]] mszŏ, a niyskorzij po tydniu piyrsze wanielicke nŏbożyństwo. Bez cołki czas ôkupacyje niymieckij Warszawy w soborze miały plac nŏbożyństwa katolicke a wanielicke. We postrzodku Niymce narychtowali nowy ôłtŏrz a ôrgany. Po upŏdku [[Krōlestwo Polske (1917-1918)|Krōlestwa Polskigo]] a skōńczyniu [[Piyrszŏ wojna światowŏ|piyrszyj wojny światowyj]] było moc ajnfali na pomiynienie soboru, bajszpile to: narychtowanie haj kościoła katolickigo abo muzeum niyzawisłości. Ôstatecznie regiyry [[II Rzeczpospolita|Polski]] uzdały ô zbuleniu soboru. Zbulenie soboru krōm srogij wielości szpryngowych sztofōw byłabōła ciynżkaciynżkŏ i trwałŏtrwała ôd 1920 do 1926 roku. Podarziło sie uretować ino tajle soborowych mozaik i w 1932 roku ôstały wrażōne do nowego [[Sobōr Flyjgi Paniynki (Baranowicze)|soboru Flyjgi Paniynki we Baranowiczach]]. Retowaniym mozaik kludził Bruni, kery tyż bōł jednym z ich autorōw.<ref name=":0">{{Cytuj ksiōnżkã|miano=Kirył|nazwisko=Sokoł|tytuł=Cerkwie w centralnej Polsce 1815-1915|rok=2011|wydŏwca=Fundacja Sąsiedzi|strōny=152-155|isbn=978-83-931480-2-8|inksi=Aleksander Sosna|miyjsce=Białystok}}</ref>
[[Plik:Mozaika_z_soboru_Aleksandra_Newskiego_w_katedrze_Magdaleny_w_Warszawie.JPG|prawo|mały|300x300px|Uretowane mozaiki z soboru]]
[[Plik:Warsaw_Aleksander_Nevsky_Cathedral_1915.jpg|prawo|mały|300x300px|Postrzodek soboru za czasōw ôkupacyje niymieckij na aufnamie z 1915 roku]]
 
== Baukōnszt ==
 
=== Sobōr ===
Sobōr zaprojektowoł baumajster [[Leontij Benois]], na sztil rostowskich cerkwije z XVII wieku. Krōm głōwnej bani, sobōr mioł piyńć bań a jednã nad wchodym głōwnym. Zwōnica była naprociw soboru. Ściany zewnyntrzne były pokryte mozaikã. Sobōr posiadoł trzi ôłtŏrze: głōwny św. Aleksandra Newskigo a boczne św. Mikołaja Cudotwōrcy i św. św. Cyryla a Metodego. Mozaiki na wnōntrznych ścianach a kolōnach wykōnała petersburskŏ nŏrychta Frołowa podle cychōnkōw Bruniego, Riabuszkina, Sudkowskigo, Koszelewa i Dmitraszki. Nojsrogszŏ mozaika mioło wirychniã 100m<sup>2</sup> a mianowała sie "O Tiebie radujetsia". Wnōntrze ustrajało szesnŏście kolōn z jaspisu, kere ôfiarowoł car [[Mikołaj II Romanow|Mikołaj II]]. Coby wykōńczyć wnōntrze, użyto [[Karraryjski marmōr|karraryjskigo marmōru]] w roztōmajtych farbach a fińskigo granitu. [[Ikonostas]] bōł z kuprowego blechu. Ikony we ikonostasie ôstały napisane bez ruskich malyrzy Gurianowa a Charłamowa, za to ikona [[Aleksander I Newski|św. Aleksandra Newskigo]] ôfiarowoł moskewski fabrykant a fachmōn kōnsztu, [[Sawa Morozow]]. Sobōr bōł barzo moderny - mioł ôgrzwanie cyntralne a ôświytlynie na sztrōm. Mieściōł ôn 2500 perzōn.<ref name=":0" />
[[Plik:Warszawa_Alexandro-Nevsky_sobor_1913_04.jpg|prawo|mały|300x300px|Ikonostas soboru na aufnamie z 1913 roku]]
[[Plik:Warsaw-Pilsudski-Square-1900s.jpg|prawo|mały|300x300px|Widok na sobōr a [[pałac Saski]] na aufnamie z 1919 roku]]
Sobōr zaprojektowoł baumajster [[Leontij Benois]], na sztil rostowskich cerkwije z XVII wieku. Krōm głōwnej bani, sobōr mioł piyńć bań a jednã nad wchodym głōwnym. Zwōnica była naprociw soboru. Ściany zewnyntrzne były pokryte mozaikã. Sobōr posiadoł trzi ôłtŏrze: głōwny św. Aleksandra Newskigo a boczne św. Mikołaja Cudotwōrcy i św. św. Cyryla a Metodego. Mozaiki na wnōntrznych ścianach a kolōnach wykōnała petersburskŏ nŏrychta Frołowa podle cychōnkōw Bruniego, Riabuszkina, Sudkowskigo, Koszelewa i Dmitraszki. Nojsrogszŏ mozaika mioło wirychniã 100m<sup>2</sup> a mianowała sie "O Tiebie radujetsia". Wnōntrze ustrajało szesnŏście kolōn z jaspisu, kere ôfiarowoł car [[Mikołaj II Romanow|Mikołaj II]]. Coby wykōńczyć wnōntrze, użyto [[Karraryjski marmōr|karraryjskigo marmōru]] w roztōmajtych farbach a fińskigo granitu. [[Ikonostas]] bōł z kuprowego blechu. Ikony we ikonostasie ôstały napisane bez ruskich malyrzy Gurianowa a Charłamowa, za to ikona [[Aleksander I Newski|św. Aleksandra Newskigo]] ôfiarowoł moskewski fabrykant a fachmōn kōnsztu, [[Sawa Morozow]]. Sobōr bōł barzo moderny - mioł ôgrzwanie cyntralne a ôświytlynie na sztrōm. Mieściōł ôn 2500 perzōn.<ref name=":0" />
 
=== Zwōnica ===
Zwōnica, wystawiōnŏ na sztil nojsrogszyj zwōnicy na [[Moskewski kreml|moskewskim kremlu]], miała 73 metry wysokości. Na gōrze zwōnicy zrobiōno platformã widokowãwidokowõ, z keryj szło ôbejzdrzeć panoramã sztadu a ôkolice do 32 kilōmetrōw. Zwōny ôstały ôdlŏne we [[Moskwa|Moskwie]] a razym wŏżyły 40 tōn. Najsrogszy ze zwōnōw wŏżył 26,5 tōny. Coby rozkolybać serce zwōnō ô wŏdze 1 tōny trza było 5 perzōn. Parter zwōnicy mioł włŏsnõ kapliczkã.<ref name=":0" />
 
{{commonscat|Alexander Nevsky Cathedral, Warsaw}}
 
== Przipisy ==
Linia 23 ⟶ 33:
 
[[Kategoryjo:Warszawa]]
[[Kategoryjo:Artikle we ślabikŏrzowym szrajbōnku]]