Źymja: Porōwnanie wersyji
Usunięta treść Dodana treść
m Bot dodowo: kv:Му |
stuer, tabulka. Usunołech couki tekst uo liczbach bo terozki je uon na tabulce. |
||
Linijŏ 1:
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=260 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 85%;"
|+ <big><big>'''Źymja'''</big></big> [[Grafika:Earth symbol.svg|30px|Astrůnůmičny symbol Źymje]]
|-----
! align="center" bgcolor="#000000" colspan="2" | [[Grafika:Nasa blue marble.jpg|300px|Naćiś uobrozek, coby powjynkšyć]]<br />
|-
! bgcolor="#ffc0c0" colspan="2" | Parametry [[uorbita|uorbity]] (J2000)
|-
! align="left" | Středńe uoddalyńe uod [[Suůńce|Słůńca]]
| 149 597 887 [[kilometr|km]]<br />(1,00000011 [[Jydnostka astrůnůmično|j.a.]])
|-
! align="left" | [[Uobwůd]] orbity
| 0,940×10<sup>9</sup>km<br />(6,283 j.a.)
|-
! align="left" | [[Ekscentryczność (fizyka)|Mimostrzůd]]
| 0,01671022
|-
! align="left" | [[Peryheljům]]
| 147 098 074 km<br />(0,9832899 j.a.)
|-
! align="left" | [[Apheljům]]
| 152 097 701 km<br />(1,0167103 j.a.)
|-
! align="left" | [[Rok gwjozdowy]]
| 365,25696 [[dźień|dńo]]<br />(1,0000191 [[Rok|rokůw]])
|-
! align="left" | [[Synodyczny uokres uobjygu]]
| ńy tyczy
|-
! align="left" | Strzedńo [[wartkość uorbitalno]]
| 29,783 km/[[sekunda|s]]
|-
! align="left" | Maks. [[wartkość uorbitalno]]
| 30,287 km/s
|-
! align="left" | Miń. [[wartkość uorbitalno]]
| 29,291 km/s
|-
! align="left" | Nachylyńy uorbity wzglyndym [[ekliptyka|ekliptyki]]
| 0,00005[[Stopień (kąt)|°]]<br />(7,25° wzglyndem <br />[[růwnik]]a [[Suůńce|słůnecznego]])
|-
! align="left" | [[(naturalny satelita)|kśynżyce]]
| 1
|-
! bgcolor="#ffc0c0" colspan="2" | Charakterystyka fizyczno
|-
! align="left" | [[Szyrzka]] [[růwńik]]owo
| 12 756,274 km
|-
!align="left" | Szyrzka bjegunowo]]
| 12 713,500 km
|-
!align="left" | Strzedńo Szyrzka
| 12 745,591 km
|-
!align="left" | [[Klapńyńće]]
| 0,003352861
|-
! align="left" | Strzedńi uobwůd
| 40 041,455 km
|-
! align="left" | [[Plac]]
| 510 072 000 km<sup>2</sup><br />148 940 000 km<sup>2</sup> lůndu (29,2%)<br />
361 132 000 km<sup>2</sup> wody (70,8%)
|-
! align="left" | [[uobjyntość (techńika)|Uobjyntość]]
| 1,0832×10<sup>12</sup> km<sup>3</sup>
|-
! align="left" | [[Masa]]
| 5,9736×10<sup>24</sup> kg
|-
! align="left" | [[Gynstość]]
| 5,515 [[gram|g]]/cm<sup>3</sup>
|-
! align="left" | [[Přispjyšyńy grawitacyjne]] na růwńiku
| 9,780 m/s² [http://ssd.jpl.nasa.gov/phys_props_planets.html 1]<br />(0,99732 [[Przyspieszenie ziemskie|g]])
|-
! align="left" | [[Gibkość ućeczki]]
| 11,186 km/s
|-
! align="left"| Gibkość lińiowa na [[růwńik]]u
| 1674,38 km/h<br />
|-
! align="left"| [[Gibkość kołowa]]
| 15[[Stopień (kůnt)|°]]/[[godźina|h]] (7,272×10<sup>-5</sup> [[radian|rad]]/[[sekunda|s]])
|-
! align="left" | Nachylenie růwńika<br /> wzglyndem<br /> płaščyzny uorbity
| [[Stopień (kůnt)|23,439281°]]
|-
! align="left" | [[Deklinacyjo (astronůmijo)|Deklinacyjo]]
| 90°
|-
! align="left" | [[Albedo]]
| 0,367
|-
! align="left" | [[Temperatura|Temp.]] powjyřchńe
|
{| cellspacing="0" cellpadding="2" align ="center" border="0" width="100%" style="background: #f9f9f9;"
|-
! min.
! strzed.
! maks.
|- align ="center"
| 185[[kelwin|K]]
| 287K
| 331K
|}
|-
! align="left" | [[Ciśńyńe atmosferyčne]]
| 100 [[Paskal|kPa]]
|-
! bgcolor="#ffc0c0" colspan="2" | Skuod atmosfery<ref name="earth_fact_sheet"/>
|-
| [[Azot]] || 78,08%
|-
| [[Tlyn]] || 20,95%
|-
| [[Argon]] || 0,93%
|-
| [[Dwutlynek wůngla]], [[Para wodno]], inksze gazy
| śladowe, 1% (zmjenne)
|}
'''Źymja''' – ([[Uaćina|uać]]. Terra) trzećo we kolejnośći (liczůnc uod [[Suůńce|Słůńca]]) a pjůnto co do wjelgośći [[planeta]] [[Ůkłod Słůneczny|Ůkłodu Słůnecznygo]].
Nołokoło Źymje krůnży jydyn [[naturalny satelita]] – [[Mjeśůnček]] a prawdopodobńy dwa [[Kśynżyce Kordelewskigo|kśynžyce půłowe]] (kśynżyce Kordelewskigo) a wjelgo liczba [[Sztuczny satelita|sztucznych satelitůw]]. Stoło, stabilno uorbita mo tyż planetojida [[3753 Cruithne]], kero pozostawo we rezůnańśe s uorbitům Źymje beś ńykerych naukowcůw je uważano za drůgi kśynżyc Źymje.
Źymja uformowoła śe ůngyfer 4,5 milijorda rokůw tymu.
Źymja mo wuaśćiwo [[Masa (fizyka)|masa]] a grawitacyjo do utrzimańo atmosfery, kera chrůńi przed szkodliwym [[Průmjyńowańy ultrafjoletowe|průmjyńowańym ultrafjoletowym]], a tyž [[pole magnetyczne]] chrůńjůnce przed pochodzůncym ze Słůńca [[Wjatr słůnečny|průmjyńowańym korpuskularnym]].
Uoddalyńy uod Słůńca je waśćiwe do utrzimańo uodpowjydńij tymperatury. Uważo śe, aże czynńiki te sprzijouy [[Abjůgyneza|powstańu żyćo]] na naszyj planeće.
Je nojwjynkszo s [[Planeta skalista|planet skalistych]] we Ůkuodźe Suůnečnym, a tyž jak dotychczas jydynym znůnym mjejscym wystympowańo [[Żyće|żyćo]].
{{Link FA|bg}}
| |||