Ślōnski alfabet fōnetyczny

jedyn ze szrajbōnkōw dlŏ ślōnskij gŏdki

Ślōnski alfabet fōnetyczny[1] (ślůnski alfabyt fůnetyčny) to je jedyn ze szrajbōnkōw dlŏ ślōnskij gŏdki, kery powstoł we 2006 roku podle czeskigo abecadła[2][3]. Bōł ôn prōbōm usystymatyzowaniŏ ślōnskigo szkryftu i stworzyniŏ „interpisma”, kery by mioł wszyjske logiczne i nŏleżne elymynta z kożdego piyrwyjszego. Zŏlytōm jego je ujednolicōny szkryft miynkich spōłgłosek. Jednak wiynkszość Ślōnzŏkōw niy chce używać tego szrajbōnku, pōniywŏż niy chcōm czeskich „háčkōw” nad literami.

Ekstra litery ślōnskigo alfabetu fōnetycznego

Abecadło edytuj

Ślōnske abecadło we wersyji fōnetycznyj ôparte je na łacińskim abecadle. Abecadło skłŏdŏ sie ze 32 buchsztabōw:

A a B b C c Ć ć Č č D d E e F f
G g H h I i J j K k L l M m N n
Ń ń O o P p R r Ř ř S s Ś ś Š š
T t U u Ů ů W w Y y Z z Ź ź Ž ž

We alfabecie fōnetycznym je jedna ekstra litera wzglyndym polskigo abecadła: ů. Zastympuje ôna polske ó (kere mŏ taki sōm klang [u]), ale mŏ tyż funkcyjõ inkszyj głoski - [o] - pōmiyndzy polskimi [u] a [ɔ] (kere brzmi jak miymiecke o w słowach: wohen, Kohl). Używanŏ je nojczyńścij przed literami m, n, ń, kaj we polskij gŏdce wystympuje ą. Bajszpil: mąka → můnka, robią → robjům.

Bajszpile tekstōw edytuj

Jedńi ludźe mjeli jednam cůrkam, a ta cůrka chćaua mjeć kawalyra ze bany. No i tak śe znejdli dwa ty kawalyry. Uoba byli ze bany. Ale uůna byua bardzo wymyjślatou. Jednygo by byua chćaua ze tich dwůch. I tak powjedźaua. Jednymu byuo Jůzek, a jednymu Karlik. I přišeu dźiś wječůr Karlik, a tyn sům wječůr godźinam ńeskoři přišeu Jůzef, a jedyn uo drugim ńe wjedźou. A ti dźouše byuo Kajśka. I kej přišeu tyn Karlik na ty zoulyty, ta Kajśka mu padaua: »Karličku, ejźli to učyńiš, co jou bydam chćaua, to byńdźeš můj«. A Karlik powjedźou: »ńech jest, co chce, jou wšystko zrobjam« (Uynžce).


Antek i Francek robjyli u dwůch śoduoeúkůw i ńy mjeli co jejś. I smůwjyli se, iže tyn jedyn śoduoeúk moeu na gůře uořechi, a tyn drugi moeu we chlywiku wjepřka. I smůwjyli se tak, iže jedyn půdźe po tygo wjepřka, a drugi po uořechi, a we zwůńicy we kojśćele śe zyjńdům. Francek nabroeu worek uořechůw i čekoeu we kojśćele na Antka, a Antka zuapoeu śoduoeúk na wjepřku. Francek čekoeu we tyj kojśćele na Antka i tam přebjyroeu ty uořechi. Rano uo pjůntyj šeu kojśćelny zwůnić jučšńam i suyšou tam šuščeć. I šeu dů dům i powjedźöu kobjyće, iže tam ńe idźe iś, bo tam kojśćůma řańźi (Kjyrpjyń).


Przipisy