Metůn

(Pōnkniyntŏ ze Metan)

Metůn (CH4), znůmy tyż jako błotny goz to nojprostszy wůnglowodůr nasycůny (alkůn). We tymperaturze pokojowyj je ńywůnnym a bezfarbowym gozym.

Sztrukturalny wzůr metůnu
Czůnsteczka metanu

Metůn powstowo we przirodźe we wyńiku beztlynowygo rozkłodu źelinowych szczůntkůw. Je tyż głůwnym skłodńikym źymnygo gozu. Je stosowany jako uopołowy goz a surowjec do syntezy wjelu inkszych uorgańicznych zwjůnzkůw.

Miszůng metůnu s luftym we stosůnku uobjyntośćowym 1:10 mo własnośći wybuchowe (pjorůnujůncy miszůng). Tworzyńy śe tygo miszůngu na grubach kamjynnygo wůngla bywo ńyrzodko prziczynům groźnych we skutkach eksplozyji.

Metůn je ćeplarńanym gozym, kerygo potyncjoł ćeplarńany je 21 razy srogszy kej dwutlynku wůngla, a strzedńo zawartość we atmosferze wynośi 1,7 ppm (bez mińůnych dwjesta lot wzrosła przez dwukrotńy).