Przestrzyństwo kosmiczne

Przestrzyństwo kosmiczne to je przestrzyństwo poza przestrzyństwym astrōnōmicznych ôbiektōw. Za granicã pōmiyndzy ziymskõ atmosferōm a przestrzyństwym kosmicznym przijmuje sie wysokość 100 km nad wiyrchniōm Ziymie, kaj przebiygŏ umŏwnŏ piska Kármána. Blank wyznaczōnyj granicy miyndzy przestrzyństwym luftowym a przestrzyństwym kosmicznym niy mŏ. Fizycy przijmujōm 80–100 km.

Szichty atmosfery (bez zachowaniŏ skali)

Cechuje sie wystympowaniym wysokij prōzni, co niy dozwolŏ rozchodzić sie w nij welōm klangowym a tyż ôgraniczŏ umianã cieplnõ do prōmiyniowaniŏ cieplnego. Przestrzyństwo kosmiczne przenikŏ ze wszyjskich zajt prōmiyniowanie kosmiczne, w tym geferlich dlŏ życiŏ prōmiyniowanie jōnizujōnce – wele elektrōmagnetyczne we zakresie prōmiyniowaniŏ ryntgenowskigo i prōmiyniowaniŏ gamma jak tyż wysokoynergetyczne naladowane tajleczki. We przestrzyństwie kosmicznym, we ôkolicach orbity Ziymie, ciała wystawiōne na bezpostrzednie fungowanie prōmiyni słōnecznych rozgrzewajōm sie do tymperatury przekrŏczajōncyj 100 °C, za to ôstŏwajōnce w ciyniu ôziymbiajōm sie nawet pod –180 °C.

W naszym nojbliższym ôbtoczyniu przestrzyństwo kosmiczne to heliosfera, wypołniōnŏ bez słōneczny wiater, kerŏ na granicy Słōnecznego Układu, po przekroczyniu heliopauzy przechodzi we ôstrzodek miyndzygwiŏzdowy, a dalij we ôstrzodek miyndzygalaktyczny.

We publikacyji NASA SP-3006 ôstało przijynte założynie, iże czowiek wystawiōny na fungowanie prōzni kosmicznyj straci przitōmność w czasie 9–11 sekund skirz nŏrywnyj utrŏty tlynu ze ôrganizmu.