Czyrwiyń: Porōwnanie wersyji
Usunięta treść Dodana treść
m uortograficzne a tychńiczne, replaced: w → we (2) using AWB |
rozszyrzynie podle https://wachtyrz.eu/zdarzylo-sie-w-czerwcu-slaskie-kalendarium/ i inkszymi |
||
Linijŏ 1:
{{NowOrt}}
[[Plik:Decorated arbour from 1887 in Prudnik, 2020.06.23 01.jpg|thumb|upright=1.7|Czyrwiyń we [[Prudnik|Prudniku]]]]
'''Czyrwiyń''' to je szōsty [[mjeśůnc|miesiōnc]] w [[Rok (czas)|roku]]. Podle [[Grygůrjański kalyndorz|gregoriańskigo kalyndŏrza]] mŏ 30 [[Dźyń|dni]]. Czyrwiyń je miesiōńcem latowym na pōłnocnyj pōłkuli, a zimowym na połedniowyj.
Jego miano, podanie jak ôstanych miesiyncy (z wyjōntkym marca i mŏja), je ôd charakterystycznych cech, zwiōnzanych z tŏwarziszōncymi tymu miesiōncowi zjawiskami przirodniczymi abo z taktym wykōnowanych w tym czasie robot na roli. Miano miesiōnca (podle [[Aleksander Brückner|Brücknera]]) je ôd słowa ''[[czyrw]]''. [[Łaćina|Łacińske]] miano ''[[Iunius]]'' ôstało wziynte bez wiynkszość ojropejskich gŏdek.
{| class="wikitable centered" width="25%" style="border:2px solid #AAA;"
! colspan="7" style="padding-bottom:0.1em; padding-top:0.1em" | Kalyndŏrz
|- align="center" valign="middle" bgcolor="#E6E6E6" style="border-bottom:2px solid #AAA; border-top:2px solid #AAA;"
|[[Mŏj|<<]]
| colspan="5" width="25%" style="border-right:2px solid #AAA;" |'''Czyrwiyń'''
|[[Lipiyń|>>]]
|- align="right" valign="middle" bgcolor="#F4F4F4"
<!-- ####### Datum: 1-7 (4x) ####### -->
| style="width:3.5%" | [[1 czyrwnia|1]]
| style="width:3.5%" | [[2 czyrwnia|2]]
| style="width:3.5%" | [[3 czyrwnia|3]]
| style="width:3.5%" | [[4 czyrwnia|4]]
| style="width:3.5%" | [[5 czyrwnia|5]]
| style="width:3.5%" | [[6 czyrwnia|6]]
| style="width:3.5%; border-right: 2px solid #AAA;" | [[7 czyrwnia|7]]
|- align="right" valign="middle" bgcolor="#F4F4F4"
<!-- ####### Datum: 8-14 (4x) ####### -->
| [[8 czyrwnia|8]]
| [[9 czyrwnia|9]]
| [[10 czyrwnia|10]]
| [[11 czyrwnia|11]]
| [[12 czyrwnia|12]]
| [[13 czyrwnia|13]]
| style="border-right: 2px solid #AAA;" | [[14 czyrwnia|14]]
|- align="right" valign="middle" bgcolor="#F4F4F4"
<!-- ####### Datum: 15-21 (4x) ####### -->
| [[15 czyrwnia|15]]
| [[16 czyrwnia|16]]
| [[17 czyrwnia|17]]
| [[18 czyrwnia|18]]
| [[19 czyrwnia|19]]
| [[20 czyrwnia|20]]
| style="border-right: 2px solid #AAA;" | [[21 czyrwnia|21]]
|- align="right" valign="middle" bgcolor="#F4F4F4"
<!-- ####### Datum: 22-28 (4x) ####### -->
| [[22 czyrwnia|22]]
| [[23 czyrwnia|23]]
| [[24 czyrwnia|24]]
| [[25 czyrwnia|25]]
| [[26 czyrwnia|26]]
| [[27 czyrwnia|27]]
| style="border-right: 2px solid #AAA;" | [[28 czyrwnia|28]]
|- align="right" valign="middle" bgcolor="#F4F4F4"
<!-- ####### Datum: 29-31 (4x) ####### -->
| [[29 czyrwnia|29]]
| [[30 czyrwnia|30]]
| bgcolor="white" |
| bgcolor="white" |
| bgcolor="white" |
| bgcolor="white" |
| bgcolor="white" style="border-right: 2px solid #AAA;" |
|}
== Trefiyniŏ na Ślōnsku ==
* 8.VI.1443 – trzōńśniyncie ziymie we [[Wrocław|Wrocławiu]] i ôkolicach;
* 6.VI.1473 – Wojaczka ô sukcesyjã czeskij korōny: zawrzano pokōj ziymski kōńczōncy trwajōnce ôd marca ôblynżynie [[Żory|Żor]] bez wojska ślōnsko-madziarske.
* 11.VI.1742 – kōniec piyrszyj ślōnskij wojaczki;
* 23.VI.1760 – batalijŏ pod [[Kamiynnŏ Gōra|Kamiynnõ Gōrōm]];
* VI.1807 – [[Napoleůn Bůnaparte|Napoleōn]] zajmuje [[Kandrzin-Koźle|Koźle]], [[Nysa|Nysã]], [[Kłodzko]], Strzybrnõ Gōrã (3.VI.1807 kapitulacyjŏ Festōngu Nysa)
* 4.VI.1813 – zawieszynie brōni pōmiyndzy Francyjōm, a Prusami; Francuzi ôpuszczajōm Wrocław;
* 12.VI.1822 – wielgi ôgyń we [[Władźisłůw|Wodzisławiu]];
* 3-5.VI.1844 – [[powstōnie ślōnskich tkaczy]];
* 26-29.VI.1871 – jedyn z piyrszych srogich hajerskich sztrejkōw na Gōrnym Ślōnsku;
* 25.VI.1903 – deputyrowanym do Reichstagu ôstŏwŏ [[Wojciech Korfanty]];
* 4.VI.1919 – zapadŏ decyzyjŏ ô przekludzyniu [[Absztimōng na Gōrnym Ślōnsku|absztimōngu]];
* 7-9.VI.1919 – „[[rōżanogōrske powstōnie]]”;
* 4-12.VI.1921 – drugŏ miymieckŏ ôfensywa przeciwko Polŏkōm;
* 26.VI.1921- polsko-miemieckŏ ugoda ô wycŏfaniu wojsk z terynu absztimōngu;
* 16.VI.1922 – [[Józef Rymer]] ôstŏwŏ ślōnskim wojewodōm;
* 20.VI.1922 – polske wojska wchodzōm do [[Katowicy|Katowic]];
* 9.VI.1939 – policyjŏ zajmuje polski ôstrzodek „Strzecha” we [[Racibōrz|Raciborzu]];
* VI.1945 – na Dolny Ślōnsk dociyrajōm piyrsze transporty z repatriantami;
* 16.VI.1945 – powstōnie Wojewōdzkigo Kōmitetu Żydowskigo na Dolnym Ślōnsku;
* 19.VI.1963 – piyrszy [[Ôpole|ôpolski]] festiwal śpiywki;
* 8.VI.1968 – utworzōno Uniwerzytet Ślōnski w Katowicach;
* 26.VI.1971 – wielgi ôgyń w rafineryji [[Czechowice-Dziydzice]];
* 6.VI.1973 – w [[Bjylsko-Bjoło|Biylsku-Biołyj]] napoczynto było seryjnõ produkcyjõ Fiata 126p.
* VI.1989 – powstōnie Tŏwarzistwa Ôbywatelsko-Kulturalnego Myńszości Miymieckij na Ôpolskim Ślōnsku;
* VI.1989 – powstōnie Ferajnu Gōrnoślōnskigo;
* 24.VI.1997 – piyrszŏ prōba registracyje [[Związek Ludności Narodowości Śląskiej|Związeku Ludności Narodowości Śląskiej]];
* 4.VI.2008 – we wyniku abszusu metanu we KWK „Borynia” we [[Jastrzymbje–Zdrůj|Jastrzymbiu]] zginyło 6 grubiŏrzy, a 18 ôstało rannych.
== Narodziyli sie ==
* 12.VI.1758 – [[Zygmunt Gotthilf Bogacz]] (um. 27.V.1800)
* 1.VI.1769– [[Józef Elsner]] (um. 18.IV.1854)
* 26.VI.1797– [[Józef Lompa]] (um. 23.III.1863)
* 26.VI.1804 – [[August Borsig]] (um. 6.VII.1854)
* 13.VI.1807– [[Antoni Stabik]] (um. 4.IX.1887)
* 6.VI.1873 – [[Norbert Bonczyk]] (um. 19.II.1893)
* 4.VI.1875 – [[Paul Ondrusch]] (um. 29.IX.1952)
* 8.VI.1878 – [[Fryderyk Klimke]] (um. 9.I.1924)
* 26.VI.1886 – [[Max Odoy]] (um.8.X.1976)
* 12.VI.1887– [[Richard Karger]] (um. 1.IX.1973)
* 20.VI.1888 – [[Emil Zegadłowicz]] (um. 22.II.1941)
* 17.VI.1900 – [[Hubert Jedin]] (um, 16.VII.1980)
* 10.VI.1901 – [[Jerzy Ziętek]] (um. 20.XI.1985)
* 17.VI.1905 – [[Paweł Kozubek]] (um. 29.XI.1961)
* 28.VI.1906– [[Maria Göppert-Mayer]] (um. 20.II.1972)
* 7.VI.1917– [[Alozy Melich]] (um. 21.IV.2006)
* 19.VI.1933 – [[Janusz Sidło]]
* 7.VI.1946 – [[Jan Miodek]]
* 24.VI.1963 – [[Paweł Kukiz]]
* 3.VI.1968 – [[Joachim Halupczok]] (um. 5.II.1994)
* 26.VI.1968 – [[Anna Popek]]
* 4.VI.1985 – [[Lukas Podolski]]
* 4.VI.1985 – [[Alicja Janosz]]
== Umrzili ==
* 22.VI.1279 – [[Martin z Ôpawy]]
* 10.VI.1556– [[Matrin Agricola]] (nar. 6.I.1486)
* 4.VI.1574 – [[Kaspar von Logau]] (nar. 1524)
* 20.VI.1681 – [[Maciej Gutthätter-Dobracki]] (nar. 1626)
* 5.VI.1905 – [[Carl Wernicke]] (nar. 15.V.1848)
* 12.VI.1928 – [[Antoni Wagner]] (nar. 1.II.1860)
* 21.VI.1930 – [[Matka Eva]] (ur. 31.X.1866)
* 6.VI.1946 – [[Gerhart Hauptmann]] (nar. 15.XI.1862)
* 5.VI.1951 – [[Kurt Bimler]] (nar. 28.IX.1883)
* 20.VI.1958 – [[Kurt Adler]] (nar. 10.VII.1902)
* 19.VI.1959 – [[Roch Scheitza]] (nar. 7.V.1880)
* 7.VI.1976 – [[Ludwik Brożek]] (nar. 1907)
* 23.VI.1990 – [[Reinhold Olesch]] (nar. 24.IX.1910)
* 8.VI.1991– [[Wilhelm Szweczyk]] (nar. 5.I.1916)
* 2.VI.2006 – [[Łukasz Romanek]] (nar. 21.VIII.1983)
== Zobŏcz tyż ==
* [[Wykŏz dni w roku]]
== Linki zewnyntrzne ==
* [https://wachtyrz.eu/zdarzylo-sie-w-czerwcu-slaskie-kalendarium/ Zdarzyło się w czerwcu. Śląskie kalendarium], wachtyrz.eu [dostymp 2021-04-24] {{lang|pl}}
{{Mjeśůnce}}
[[Kategoryjo:
| |||