Tum Podwyższenia Świyntego Krziża we Ôpolu

Tum Podwyższenia Świyntego Krziża we Ôpolu – kościōł we Ôpolu, przi ul. Kościelnej 2.

Tum Podwyższenia Świyntego Krziża we Ôpolu
Tum Podwyższenia Świyntego Krziża we Ôpolu
Państwo	Polskŏ
Plac	Ôpole
Adres	ul. Katedralna 2
Architektōniczny sznit	gotyk, neogotyk
Ukōńczynie budowy	XV stolecie
Zniszczōno	1415, 1615, 1620, 1647
Położynie na karcie krŏju Tum Podwyższenia Świyntego Krziża we Ôpolu
Galeryjŏ zdjyńć a grafik w Wikimedia Commons
Zajta internetowŏ

Historyjŏ

Widok na tum znad Ôdry

Budowã tego kościoła przipisuje sie Bolesławowi Chrobremu. Z jego nakŏzaniŏ, na zaczōntku XI stoleciŏ we pōłnocnyj czynści miasta zbudowany ôstoł drzywnianny kościōł Świyntego Krziża, a wrocławski biskup Klemens przekŏzoł chrōma relikwije Świyntego Krziża. Podle ustnych antragōw trefiynie to upamiyntniŏ wapyn Ôpolŏ. Najwczaśniyjszy znany dokumynt, we kerym je spōminka ô kościele je z 1223 roku. Kole 1232 roku kościōł dźwigniynto do gradusa kolegiaty. Pod kōniec XIII stoleciŏ zniesiōno nowõ, wczesnogotyckõ, murowanõ bazylikã. Po ôgniu we 1415 roku kościōł ôstoł ôdbudowany we gotyckim sznicie. Powstoło nowe prezbiterium, a pod kōniec XV stoleciŏ zniesiōny ôstoł halowy korpus i spodnie partyje wież. Zniesiōno tyż trzi kaple. Ôd zajty połedniowyj Kaplã Świyntyj Trōjcy, a ôd pōłnocy Kaplã Świyntyj Jadwigi i Świyntyj Anny. Ôgnie we tumie wybuchały jeszcze wielokrotnie. Na przełōmie XIX i XX stoleciŏ przekludzōno dalszy rymōnt chrōma, kery nadoł sylwetce tuma kształt niyzmiyniōny do dzisiyjszego dnia. Przekształcōno zewnyntrznõ elewacyjõ, a we 1899 roku zbudowano dwie neogotycke wieże ô podanym wyglōndzie, siōngajōnce 73 m wysokości. We 1972 roku kościōł dźwigniynto do zŏcności kanōnicznego tuma ôpolskij dyjecezyje. We roku 1978 roku tum ôzdobiōno nowym zadaszeniem z miedziannyj blachy, a we 1997 roku dźwiyrzami z brōndze, kere upamiyntniajōm dzieje miasta i kościoła. Do nojstarszych zabytkōw tuma ôpolskij przinŏleży kamiynnŏ chrzcielnica we gotyckim sznicie z XV stoleciŏ. Ôśmiobocznŏ czara chrzcielnicy ôzdobiōnŏ ôstała kartuszem z piastowskim ôrłym i wapynym Ôpolŏ. We połedniowyj nawie je ôryginalny ôbrŏz Matki Boskij Ôpolskij, namalowany we kōńcu XIV stoleciŏ na lipowej desce. Ôstoł ôzdobiōnym strzybrnym klajdym, podarowanõ bez polskigo krōla Jōna III Sobieskiego. Zabytkym srogij klasy je nagrobek z nagrobnõ platōm Jōna II Dobrego, ôstatnigo gospodzina Ôpolŏ z pisek ôpolskich Piastōw, poschrōnianego we 1532 roku we Piastowskij Kapli. Nagrobnŏ plata wykōnanŏ ôstoła z lilowego marmōru.