Bjerůń
Spůłrzyndne: 50°08' N 19°06' E
Bjerůń (pol.: Bieruń, ńym: Berun) – mjasto na schodźe Gůrnego Ślůnska, we ślůnskim wojewůdztwje, właźi do składu bjerůńsko-lyńdźińskigo krysu.
| Bjerůń | |||
| |||
| Wojewůdztwo | ślůnske | ||
| Krys | bjerůńsko-lyńdźiński | ||
| Mjejske prawa | 1387 | ||
| burmistrz | Sebastian Macioł (2024) | ||
| Rozlygowańy | 40,5 km² | ||
| Położyńy | 50° 08' N 19° 06' E | ||
| Wjelość mjyszkańcůw (2023) - wjelość - gynstość |
18 966 471 os./km² | ||
| Numeracyjno zona | + (48) 032 | ||
| Rejestracyjno tabula | SBL | ||
Położyńy na karće Polski   Bjerůń | |||
| Kamracke mjasta |  Moravský Beroun Gundelfingen Ostrih Meung sur Loire
| ||
Mjejski urzůnd ul. Rynek 1443-150 Bjerůń tel. 032 324-24-00; faks 032 216-47-77 (e-brif) | |||
 Galeryjo uobrozkůw we Wikimedia Commons
| |||
| Internecowo zajta mjasta | |||
Połožůne wele grańice Gůrnego Ślůnska ze Małopolskům, a tyż wojewůdztw: ślůnskigo a małopolskigo, kerům to grańicům je rzyka Wisła. Sůmśaduje ze mjastami: Tychy, Uośwjyńćim, Lyńdźiny, a tyż gminami: Ślůnski Chełm, Bojszowy.
Admińistracyjne tajle
edytujW skład Bjeruńa włażům Stary Bjerůń, Nowy Bjerůń, Śćerńy, Jajosty, Bijasowice a Czarnuchowice.
Historyjo
edytujKole Bjerůńa znojdowała śe antyczno uosada Leucaristus. Bůła uůna zaznaczůno na antycznyj karće Ptolemeusa ze lot 142-147 naszyj ery. We X-XI stoleću istńoł sam uobtoczůny palisadům uobrůnny grůdek ze uobserwacyjnům wjeżům, co mjoł za zadańy chrůńić kupcůw, kere przeprowjały śe bez rzyka.
Bjerůń dostoł prawa mjejske we 1387 uod kśyńća uopawsko-raćiborskigo Jana II Źeloznego. Do 1551 noleżoł do Ślůnskich Pjastůw, uod 1327 pod zwjyrzchńictwym Czechůw. Uod 1743 we Prusach, wtynczos tyż straćůł mjejske prawa. We 1865 uodzyskoł sztatus mjasta, mjano uod mjasta bůła smjyńůno na Stary Bjerůń (Alt Berun). Uod 1922 we grańicach Polski, wczos II śwjatowyj wojny anektowany uod Mjymcůw. Mjyndzy 1975 a 1991 dźelńica Tychůw. W 1991 nazod pod mjanym Bjerůń, cuzamyn ze Nowym Bjerůńym, Bijasowicůma, Czarnuchowicůma a Jajostůma utworzůł mjasto. Uod uodzyskańo samodźelnośći trwo swada mjyndzy Bjerůńym a sůmśedńimi Tychůma uo teryny fabryki Fiat Auto Poland (b. FSM) a uośedle zbudowane wele tyj fabryki. Terozki uośedle leży już we grańicach admińistracyjnych Bjerůńa, nale sama fabryka pozostowo we Tychach. Historyczńy sporny teryn przinoleżoł do Bjerůńa, nale uostawjyńy go we grańicach Tychůw bůło warůnkym zgody tego mjasta na uodłůnczyńy Bjerůńa.
Industryjo
edytuj
Na teryńe mjasta znojduje śe pora werkůw, m.in. gruba kamjynnego wůnglo "Piast", zakłod sztucznych tworziw "NITROERG", fabryka mlycznych produktůw "Danone" (dowńij "Mildes Bieruń"), zakłod wybuchowych materjałůw a tartak. Na teryńe Bjerůńa wystympujům bogate pokładu kruszyw żwiru a pjosku. Złoża te ale skuli uochrůny strzodowiska ńy sům eksploatowane.