Gwiŏzda
 |
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Gwiŏzda to je astrōnōmiczny ôbiekt, co je skupiskym materyje trzimanyj we kupie bez grawitacyjõ, w kerym zachodzōm reakcyje syntezy jōndrowyj. Ynergijo kero sie przi tymu wyzwalo je ymitowano kej prōmiyniowaniy, we tym światło widzialne. Gwiozdy majōm kształt podany na kugla a skłŏdajōm sie zaôbycz ze wodoru a helu. Nojbliższŏ Ziymie gwiozda, krōm Klary, to Proxima Centauri ôddalōno ô 4,2 lot świetlnych. Mynga gwiozdōw je zwiōnzanych bez grawitacyjo ze inkszymi gwiazdōma, a tworzōm z nimi ukłŏdy podwōjne abo wielokrotne. Gwiozdy niy sōm rozciepane jednak gynsto po cołkim wszechświecie, nale istniejōm jeich skupiska mianowane galaktykōma, w kerych je ôd milijōnōw do setek milijardōw gwiŏzd. Naôbkoło niykerych gwiŏzd zwyrtajōm sie planyty, inksze ôtaczajōm dyski protoplanetarne. Gwiŏzdy, kere idzie zobŏczyć z Ziymie, sōm umownie poukłŏdane we gwiozdozbiory.
