Kristbaum
Kristbaum (gojik, krisbaum) to je uobstrojůny iglok, kery śe stowjo důma we adwynće a trzimje aże do Trzech Krůlůw. Nojczyńśći je to śwjyrk abo jodła, roz za czas tyż dowo śe sztuczny iglok ze plastiku. Kristbaum uoblyko śe we glaskugle, kety s kolorowych papjůrůw, lameta, wata, kero mo udować śńyg, wjyszo śe tyż bůmbůny, a na samjuśkym wjyrchu betlyjemsko gwjozda. Zapalo śe na ńym lampki, dowńi, kej ńy bůło po chaupach sztrůmu, a tyż i jaki czas kej sztrům już bůł, nale ńy bůło tůńich lampek, dowało śe śwjyczki. We Wilijo po uroczystyj wjeczerzy, pod kristbaum dowo śe geszynki (znamjyńńy lo bajtlůw), nale tak, coby uůne ńy widźały co dowajům jejim dorośli a myślały co robi to jańołek abo Dźećůntko. Zwyk strojyńo kristbauma prziloz na Ślůnsk ze Mjymjcůw we XVIII-XIX stoleću. Dowńi, tradycyjům bůło zachabjyńy igloka prosto ze lasa, co trza bůło robić rankym we Wilijo, noleżało to do gospodarza (gowy důmu) a mjało przitorgać szczyńśćy cołkij familije. Uoficjalńy, pochodzyńy zwyku a jygo symbolika sům tumaczůne jako nawjůnzańy do strůmu wjadůmuści dobrygo a złygo ze Biblije, nale barzi je możebne co je to znůmy we Ojropje dowńi kej krześćijaństwo kosmiczny strům mjanowany tyż strůmym żywota.
