Walijskŏ gŏdka
 |
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Walijskŏ gŏdka (wal.: Cymraeg, y Gymraeg) to gŏdka, a po prŏwdzie grupa gŏdek s brytyjskij familije gŏdek celtyckich, rozpowszechniōnŏ we zachodnij tajli Wielgij Brytanije (Walijŏ – wal.: Cymru) a tyż we Chubucie, kolōniji walijskich ymigrantōw we Argyntynie.
Posuguje sie ja przez 500 tys. miyszkańcōw Waliji. W regiōnie tym mŏ ôn status urzyndowyj gŏdki. Dŏ sie wyôdrymbnić sztyry głōwne dialykty: wynedocjōński, powyski, dōmecki a gwyncki. Nojstarsze zabytki literacke pochodzōm s VI w. Blisko spokrewniōne s nim sōm gŏdki: bretōńskŏ a kornijskŏ.
Podle spisa ludności s 2001 roku, kole 611 000 ôsōb (11,5% miyszkańcōw Walije) gŏdŏ po walijsku.[1] Walijskŏ gŏdka je żywŏ a wykorzistywanŏ we kożdodziynnym życiu – radyju a telewizyji. Mynga neczajt je tyż po walijsku.
Ôrtografijŏ
edytujWalijskŏ gŏdka szrajbowanŏ je wersyjōm alfabyta łacinskigo tradycyjnie zawierajōncōm 29 buchsztabōw, s kerych ôziym je dwuznakōma traktowanymi jak jednŏ buchsztaba:
a, b, c, ch, d, dd, e, f, ff, g, ng, h, i, j, l, ll, m, n, o, p, ph, r, rh, s, t, th, u, w, y
Buchsztaba "j" je powszychnie włōnczanŏ do alfabyta pōmiyndzy "i" a "l", bo stosuje sie jōm we niykerych wyrazach zapożyczōnych s angelskigo (np. nazwisko Jones). Buchsztaby "k", "w", "x" a "z" używane sōm we niykerych terminach technicznych, jak kilogram, volt, xeroser eli zero, atoli mōgōm ôstać zastōmpiōne (co czynsto sie robi) buchsztabōma walijskymi: cilogram, seroser a sero.
Nojczynstszym znŏkym diakrytycznym je cyrkōmfleks, używany do zaznaczyniŏ dugich samogłosek.