Rydůłtowy

Miasto w wojewōdztwie ślōnskim
(Pōnkniyntŏ ze Rydůutowy)

Spůłrzyndne: 50°03' N 18°25' EGeůgrafja

Rydůutowy (pol: Rydułtowy) – mjasto na Gůrnym Ślůnsku, kere ležy we wojewůdztwje ślůnskym, we powjeće wodźisuawskym. Je to uoštřodek fedrůnku wůnglo.

Rydůutowy
Herb Fana
Wapyn Rydůutůw Fana Rydůutůw
Wojewůdztwo ślůnske
Krys wodźisuawski
Mjejske prawa 1951, potym na powrůt 1992
Burmistř Marcin Połomski (2024)
Rozlygowańy 15 km²
Położyńy 50° 03' N
18° 25' E
Wjelość mjyszkańcůw (2005)
 - wjelość
 - gynstość
 - aglomeracyjo

22 641
1527 os./km²
659 000
Numeracyjno zona + (48) 032
Rejestracyjno tabula SWD
Położyńy na karće Polski
Rydůutowy
Rydůutowy
Rydůutowy
TERC10
(TERYT)
2244515031
Mjejski urzůnd
ul. Ofiar Terroru 36
44-280 Rydůutowy
tel. 32 457-80-09; faks 32 457-80-09
(e-brif)
Galeryjo uobrozkůw we Wikimedia Commons
Internecowo zajta mjasta

Wzmjankowane je za pjyrwa we kśyndze arcybiskupa wrocuawskigo, ze 1228 goda. Rydůutowy prawa mjejsky erbuy we 1951 godźe. Skiž razultata dwjustopńowygo admińistracyjowygo tajlowańo, utraćouy je. Pjyršygo styčńa 1992 roku uodzyskouy mjejsky recht.

Mjyškańec Rydůutůw mjanuje śe Rydůutowik.

Historyjo

edytuj

Mjano mjasta pochodźi uod feudaua uo mjańe Rudolf, pjyrwej śe nazywauo Rudolphi villa.

Zmjany mjana mjasta we ćůngu wjekůw:

  • 1228 Rudolphi villa
  • 1355 ze Rudosdorf
  • 1453 ze Rynolticz
  • 1481 von Rynolticz
  • 1531 Rynoltowitze
  • 1581 Rudosdorf
  • 1614 Rudoltowi
  • 1652 Rudoltow, Rudultow
  • 1679 Rydoltow, Rydultow
  • 1687 Rudoltow
  • 1745 Ridultow
  • 1784 Ridultau
  • 1830 Nieder Ridultau, Ober Ridultau, Ridultow
  • 1845 Nieder Ridultau, Dolny Rydultów, Ober Ridultau, Wierzchni Rydułtów
  • 1861 Nieder Ridultau, Ober Ridultau

Zmjany nazwy najwjynkšej tajli mjasta - Radošůw:

  • 1228 r. Radosevici
  • 1288 r. Radoscow
  • 1300 r. Rastow
  • 1316 r. Raddoscow
  • 1437 r. Radussuow
  • 1531 r. Radoschow
  • 1614 r. Radossow, Radessow
  • 1745 r. Radoschau
  • 1830 r. Nieder Radoschau, Ober Radoschau, Königlich Radoschau, Radoszow
  • 1845 r. Nieder Radoschau, Ober Radoschau, Königlich Radoschau, Radoszów

We XX wjeku dodano kůńcůwka -owy.

Gospodarka

edytuj

Mjasto Rydůutowy je uostřodkym fedrowańo wůnglo. Wjynkšość zatrudńůnych we industryji robi na grubje Ryduůutowy-Anna.

Zabytki

edytuj
  • Tunel lo cugůw (1853-1858 r.)
  • Zespůu Stawjyń Lazarytu Mjejskigo (1911 r.)
  • Křiž pokutny (1628 r.)
  • Kośćou św. Jeřygo (1896 r.)
  • Stawjyńy wagi gruby "Rydůutowy" (1906 r.)
  • Zabudowa mjyškańowo kolanije Karola
  • Kośćou Św. Jacka
  • Banhof / Bana

Izby pamjyńći při:

Cajtůngi wydowane we Rydůutowach

edytuj
  • "Kluka", pismo Towařistwa Miuośńikůw Rydůutůw
  • "Pielgrzym", pismo parafije św. Jeřygo
  • "Spektrum", pismo parafije św. Jacka we Radošowach
  • Cajtůng "Kalwaria", parafije Zmortwychwstońo Pańskigo
  • "Na Ratuszu", darmowo gazetka informacyjno mjasta Rydůutowy