Rydůłtowy
 |
Tyn artikel ńy bůł jeszcze sprawdzůny we poprawnośći zapisowańo Steuerowům uortografijům a gramatycznyj. Jeli zdo Ći śe, co je to fest do porzůndku narychtowany artikel, symńij tyn muster. Tyn artikel niy bōł jeszcze sprawdzōny we poprawności zapisowaniŏ Ślabikŏrzowym szrajbōnkym a gramatycznyj. Jeli zdŏ Ci sie, co je to fest do porzōndku narychtowany artikel, symnij tyn muster. |
Spůłrzyndne: 50°03' N 18°25' E
Rydůutowy (pol: Rydułtowy) – mjasto na Gůrnym Ślůnsku, kere ležy we wojewůdztwje ślůnskym, we powjeće wodźisuawskym. Je to uoštřodek fedrůnku wůnglo.
| Rydůutowy | |||||
| |||||
| Wojewůdztwo | ślůnske | ||||
| Krys | wodźisuawski | ||||
| Mjejske prawa | 1951, potym na powrůt 1992 | ||||
| Burmistř | Marcin Połomski (2024) | ||||
| Rozlygowańy | 15 km² | ||||
| Położyńy | 50° 03' N 18° 25' E | ||||
| Wjelość mjyszkańcůw (2005) - wjelość - gynstość - aglomeracyjo |
22 641 1527 os./km² 659 000 | ||||
| Numeracyjno zona | + (48) 032 | ||||
| Rejestracyjno tabula | SWD | ||||
Położyńy na karće Polski   Rydůutowy | |||||
| TERC10 (TERYT) |
2244515031 | ||||
Mjejski urzůnd ul. Ofiar Terroru 3644-280 Rydůutowy tel. 32 457-80-09; faks 32 457-80-09 (e-brif) | |||||
 Galeryjo uobrozkůw we Wikimedia Commons
| |||||
| Internecowo zajta mjasta | |||||
Wzmjankowane je za pjyrwa we kśyndze arcybiskupa wrocuawskigo, ze 1228 goda. Rydůutowy prawa mjejsky erbuy we 1951 godźe. Skiž razultata dwjustopńowygo admińistracyjowygo tajlowańo, utraćouy je. Pjyršygo styčńa 1992 roku uodzyskouy mjejsky recht.
Mjyškańec Rydůutůw mjanuje śe Rydůutowik.
Historyjo
edytujMjano mjasta pochodźi uod feudaua uo mjańe Rudolf, pjyrwej śe nazywauo Rudolphi villa.
Zmjany mjana mjasta we ćůngu wjekůw:
- 1228 Rudolphi villa
- 1355 ze Rudosdorf
- 1453 ze Rynolticz
- 1481 von Rynolticz
- 1531 Rynoltowitze
- 1581 Rudosdorf
- 1614 Rudoltowi
- 1652 Rudoltow, Rudultow
- 1679 Rydoltow, Rydultow
- 1687 Rudoltow
- 1745 Ridultow
- 1784 Ridultau
- 1830 Nieder Ridultau, Ober Ridultau, Ridultow
- 1845 Nieder Ridultau, Dolny Rydultów, Ober Ridultau, Wierzchni Rydułtów
- 1861 Nieder Ridultau, Ober Ridultau
Zmjany nazwy najwjynkšej tajli mjasta - Radošůw:
- 1228 r. Radosevici
- 1288 r. Radoscow
- 1300 r. Rastow
- 1316 r. Raddoscow
- 1437 r. Radussuow
- 1531 r. Radoschow
- 1614 r. Radossow, Radessow
- 1745 r. Radoschau
- 1830 r. Nieder Radoschau, Ober Radoschau, Königlich Radoschau, Radoszow
- 1845 r. Nieder Radoschau, Ober Radoschau, Königlich Radoschau, Radoszów
We XX wjeku dodano kůńcůwka -owy.
Gospodarka
edytujMjasto Rydůutowy je uostřodkym fedrowańo wůnglo. Wjynkšość zatrudńůnych we industryji robi na grubje Ryduůutowy-Anna.
Zabytki
edytuj- Tunel lo cugůw (1853-1858 r.)
- Zespůu Stawjyń Lazarytu Mjejskigo (1911 r.)
- Křiž pokutny (1628 r.)
- Kośćou św. Jeřygo (1896 r.)
- Stawjyńy wagi gruby "Rydůutowy" (1906 r.)
- Zabudowa mjyškańowo kolanije Karola
- Kośćou Św. Jacka
- Banhof / Bana
Izby pamjyńći při:
- Grubje "Rydůutowy"
- Śedźibje Towařistwa Spouečno-Kulturalnygo Ńymcůw wojewůdztwa ślůskigo
Cajtůngi wydowane we Rydůutowach
edytuj- "Kluka", pismo Towařistwa Miuośńikůw Rydůutůw
- "Pielgrzym", pismo parafije św. Jeřygo
- "Spektrum", pismo parafije św. Jacka we Radošowach
- Cajtůng "Kalwaria", parafije Zmortwychwstońo Pańskigo
- "Na Ratuszu", darmowo gazetka informacyjno mjasta Rydůutowy