Zjednoczůne Sztaty
Zjednoczůne Sztaty, Zjednoczůne Sztaty Ameriki (ang.: United States, United States of America, we abrewjacyji: US, USA) – państwo rozlygowane we Půłnocnyj Americe. Grańica mo s Kanadům na půłnocy a Meksykym na połedńu; uod wschodu grańica kraju stanowi Atlantycki Uocean, uod půłnocnygo wschodu Arktyczny Uocean, a uod zachodu Pokojny Uocean. Je to trzeće państwo śwjata jeli chodźi uo terytoryjům (po Rusyji a Kanadźe), a tyż trzeće we wjelośći ludźi (po Chinach a Indyjach).
| The United States of America Zjednoczůne Sztaty Ameriki | |||||
| |||||
| Motto: (Ang.) In God We Trust (Bogu ufomy) | |||||
| Hymn: The Star-Spangled Banner (Gwjoźdźisty sztandar) | |||||
| |||||
| Uoficjalno godka | ńy ma | ||||
| Używane godki | angelsko godka, hiszpańsko godka | ||||
| Stolica | Waszyngtůn | ||||
| Polityczny systym | Republika federalno | ||||
| Gowa państwa | Prezydynt USA Joe Biden | ||||
| Zastympca gowy państwa |
wiceprezydynt Kamala Harris | ||||
| Przikludziorz regjyrunku | Joe Biden | ||||
| Zastympca szefa rzůndu |
Kamala Harris | ||||
| Rozlygowańy • cołkowity • strzůdlůndowe wody |
3. we śwjeće 9 631 418 km² 4,9% | ||||
| Liczba ludźi (2008) • cołkowito • gynstość zaludńyńo |
3. we śwjeće 303 753 000 31 osůb/km² | ||||
| Ńypodległość | od Wjelgij Brytańije 4 lipca 1776 | ||||
| Religijo (głůwno) | |||||
| Waluta | 1 dolar amerikański = 100 centów (USD, $) | ||||
| Czasowo zůna | UTC -5 do -11 - zima UTC -4 do -10 - lato | ||||
| Kod ISO 3166 | US | ||||
| Necowo důmyna | .us | ||||
| Automobilowy kod | USA | ||||
| Telefůniczny kod | +1 | ||||
| Znoleżne terytoryja | Amerikańske Samoa, Baker, Guam, Howland, Jarvis, Johnston, Kingman, Midway, Navassa, Půłnocne Marjany, Palmyra, Portoryko, Dźewicze Wyspy Zjednoczůnych Sztatůw, Wake | ||||
| Autůnůmiczne terytoryja | |||||
| |||||
.svg)
Zjednoczůne Sztaty powstały pod kůńec XVIII stolećo, Deklaracyjo Samostanowjyńo uogłoszůno we 1776 roku. Na poczůntku mode państwo toczůło wojny, wpjyrw ze Ynglandym, do kerygo zawczasu uosobne sztaty noleżały jako kolůńije, ńyskorzi we rokach 1861-1865 bůła secesyjno wojna, mjyndzy půłnocnymi sztatůma, kere bůły za zńyśyńym ńywolńictwa, a połedńowymi, kere chćały je utrzimać, a tyż we tym samym XIX stoleću ze Meksykym.
Terozki Zjednoczůne Sztaty sům nojwjynkszům ekůnůmicznům a armijnům potyngům śwjata. We zagrańicznyj polityce uod wrześńa 2001, po terrorystycznych zamachach na World Trade Center a Pentagůn, kůncyntrujům śe na wojńe s terroryzmym.
Admińistracyjńy sům potajlowane na 50 sztatůw a dystrykt Kolůmbijo, s czygo 2 sztaty - Alaska a Hawaje - leżům poza zasadńiczym uobszarym kůntynyntalnyj tajli USA - Alaska na půłnoc uod ńygo a Hawaje furt na zachůd, na Pokojnym Uoceańe.
