Grzeszny żywot Franciszka Buły
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Grzeszny żywot Franciszka Buły (przekłŏd z pol: Grzyszny żywot Franciszka Buły) – polski film we reżyseryji Janusza Kidawy, zryalizowany we 1980 roku, we kerym twōrca prōbuje utrwalić we fabularnej fikcyje kulturã Ślōnska[1].
Akcyjŏ filmu
edytujFilm ôsprawiŏ ô losach miyszkańcōw Gōrnego Ślōnska w ôkresie dwudzistoleciŏ miyndzywojynnego. Przedstawia realia tamtych lŏt – tajlōng Gōrnego Ślōnska polsko-miymieckõ granicōm, niyprzileżytości gōrnoślōnskich grubiŏrzy, sztrejki i ekōnōmicznŏ kryza. Tytułowy bohatyr, Franciszek Buła, skirz panujōncyj we familiji biydy, po śmierci fatra majōnc 15 lŏt powzimŏ robotã we grubie. Tam styka sie z kōmunistycznym agitatorem, a zaproszōny bez niego na tref z delegatem z Warszawy, je heresztowany za ferajny z kōmunistami i ôbskarżynie ô raub. Trefiŏ do wiynziyniŏ, we miyndzyczasie umiyrŏ jego matka. Po wyjściu z wiynziyniŏ zajmuje sie przemytem, niylegalnym wydobyciym wōnglŏ z biedaszybōw, we kōńcu uzdŏwŏ ôstać elwrem – czōnkym grup wandrownych artystōw (połōnczyniŏ cyrkusu, kabaretu i miastowyj kapeli), utrzimujōncych sie z dŏwkōw za wystympy we gōrnoślōnskich miastach. We ôbliczności zbliżajōncyj sie wojaczki grupa Franciszka Buły uzdŏwŏ przeznaczyć zarobiōne pijōndze na sprŏwōnek maszinowyj gywery dlŏ polskij armije. We ôstatnim geście protestu Franciszek i jego kamraci pulajōm na witajōnce Miymcōw graniczne hasło.
Ryalizacyjŏ
edytujWe filmie wystōmpiyło mocka naturszczykōw, a dialogi we cołkości kludzōne sōm po ślōnsku. Nagrŏwany bōł we Chorzowie a Świyntochłowicach (Chropaczowie). We Czechosłowacyje bōł wydany pod mianym Hříšný život Františka Buly, we SSSR pod mianym Грешное житие Франтишека Булы, a we Madziarach pod mianym Bünös életem[2].
Szauszpilerzy
edytuj- Andrzej Grabarczyk – Franciszek Buła
- Jarosław Antonik – Franciszek Buła we dzieciństwie
- Jerzy Cnota – Wilek Lizoń, konferansjer "elwrów"
- Mirosław Krawczyk – Stanik
- Adam Baumann – "Zagłębiak"
- Henryk Stanek – Gajda
- Henryk Skolik – brat Gajdy
- Tadeusz Chrostek – żongler
- Ginter Benkartek – fakir
- Urszula Benkartek – Hejdla, córka fakira
- Irena Moczygęba – Pina
- Dorota Wdowik – Marika
- Halina Wyrodek – matka Buły
- Marian Dziędziel – fater Buły
- Jerzy Kuczera – Edik Grossbaum
- Grażyna Szapołowska – (dwojistŏ rola) matka Kariny, majoryntnŏ Karina
- Andrzej Mrożewski – pōn de Berg
- Janina Pustówka – Starka
- Magdalena Scholl – Karina we dzieciństwie
- Andrzej Skupiński – grubiŏrz Brzuska
- Bolesław Abart – miymiecki ôficyr
- Michał Leśniak – szynkarz Onderka
- Marian Łącz – Ficek
- Tadeusz Madeja – rechtōr
- Wiesław Wójcik – chop na pogrzebie fatra Buły
- Jan Bógdoł – clŏrz
- Czesław Magnowski – ôglōndŏcz
- Jacek Bryniarski
- Lucjan Czerny
- Bożena Gazewska
- Władysław Gluch
- Antoni Gryzik
- Jan Klemens
- Ambroży Klimczak
- Elżbieta Laskiewicz
- Marta Ławińska
- Beata Maj
- Jan Mayzel
- Henryk Maruszczyk
- Jerzy Siwy
- Bogdan Zieliński
Przipisy
- ↑ Grzeszny żywot Franciszka Buły [dostymp 2021-03-03] .
- ↑ Tytuły - Grzeszny żywot Franciszka Buły (1980), Filmweb [dostymp 2021-03-03] (polski).
Linki zewnyntrzne
edytuj- Grzeszny żywot Franciszka Buły we bazie IMDb
- Grzeszny żywot Franciszka Buły we bazie FilmPolski.pl
- Grzeszny żywot Franciszka Buły we bazie Filmweb
- Ujyńciŏ z filmu Grzeszny żywot Franciszka Buły we bazie Fototeka