Marzec
trzeci miesiōnc w roku
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Marzec to je trzeci miesiōnc w roku. Podle gregoriańskigo kalyndŏrza mŏ 31 dni. Marzec je miesiōńcem jŏrnym na pōłnocnyj pōłkuli, a podzimnym na połedniowyj.
Łacińske miano Martius ôstało wziynte bez wiynkszość ojropejskich gŏdek.
Kalyndŏrz | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
<< | Marzec | >> | ||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 |
Trefiyniŏ na Ślōnsku
edytuj- 9.III.1589 – ukłŏd byńdzińsko-bytōmski zawarty pōmiyndzy Polskõ a Habsburgami;
- 9.III.1741 – Prusacy zdobywajōm Gogōw;
- 11.III.1812 – krōlewski edykt dŏwajōncy rōwno uprawniynie Żydōm w wykōnowaniu handlu i dostympie do amtōw;
- 17.III.1813 – Fryderyk Wilhelm III wydoł we Wrocławiu ôdezwã „Do mojigo ludu”, dekret ô uzdaniu medalu Żylŏznego Krziża;
- III.1848 – zaczōntek „Jŏra Ludōw” na Ślōnsku;
- 2.III.1851 – ôrdōnek uwłaszczenia chopōw;
- III.1891 – we Wałbrzichu powstŏwajōm piyrsze na Ślōnsku filije Ferajnu Miymieckich Grubiŏrzy;
- III.1919 – sztrejki i protesty robotnicze na Ślōnsku, we zburzce ginōm ludzie;
- III.1920 – Miyndzysojuszniczŏ Kōmisyjŏ uzdŏwŏ, iże Sipo może być wyposażōne w lekõ brōń, miymiecki regyrōnek intynsywnij zaczynŏ spiyrać financowo i sztofowo Ôrganizacyjõ Bojowõ Gōrnego Ślōnska – Kampforganization Oberschlesien (KOOS);
- 1.III.1921 – tajny polsko-francuski ukłŏd we sprawie utworzyniŏ spōlnych gōrnoślōnskich spōłek bankowych i grub;
- 10-19.III.1921 – ekstra cugi z uprawniōnymi do welowaniŏ przibywajōm na Gōrny Ślōnsk;
- 13.III.1921 – piyrszy projekt „III powstōnia” ôstŏwŏ przedłożony we polskim absztimōngowym komisariacie;
- 20.III.1921 – Absztimōng na Gōrnym Ślōnsku;
- 23.III.1921 – ôgłoszynie ciōngu tm. piski Korfantego; ôficjalnŏ uchwoła polskigo regyrōnku ô niy powzimaniu militarnych ôperacyji na Gōrnym Ślōnsku;
- 15.III.1925 – nastōnie ślōnskigo rejōnu NSDAP;
- 1.III.1933 – ôddanie do użytku magistraliji wōnglowyj Ślōnsk-Gdynia;
- 21.III.1934 – zaczōntek budowy „Ślōnskij Autobany” (Berlin-Bytōm);
- 22.III.1936 – zaczōntek ôkupacyjnego sztrejku 1100 grubiŏrzy we grubie „Ślōnsk”;
- III.1941 – zaczōntek wpisowaniŏ ludności terynōw wcielōnych do Rzeszy na miymiecki wykŏz nacyji (Deutsche Volksliste, DVL);
- 15-31.III.1945 – sowieckŏ armijŏ przekludzŏ gōrnoślōnskõ ôperacyjõ majōncõ udarymnić miymiecke prōby ôdszperowaniŏ Wrocławia (18.III – zdobycie Prudnika, cwek ôperacyje);
- 6.III.1945 – Radyjŏ Katowice poczynŏ ymisyjõ programu;
- 11.III.1945 – utworzynie ślōnsko-dōmbrowskigo wojewōdztwa;
- 19.III.1945 – zaczōntek ôbyjmowaniŏ bez polske władze zachodnij tajli Gōrnego Ślōnska, kerŏ przed II światowōm wojaczkōm była w granicach Miymiec;
- 8.III.1953 – Katowice stŏwajōm sie Stalinogrodem;
- 21.III.1954 – katastrofa na KWK Barbara-Wyzwolenie, ginie 82 (pdl. niykerych źrōdeł 100) grubiŏrzy, buchciŏrzy z ôboza w Łagiewnikach i wojŏkōw z bataliōnōw roboty;
- 13-16.III.1968 – studyncki sztrejk we Wrocławiu;
- 10.III.1994 – nastōnie Ôpolskigo Uniwerzytetu;
Narodziyli sie
edytuj- 10.III.1788 – Joseph von Eichendorff (um. 26.XI.1857)
- 17.III.1793 – Franciszek Klingohr (um. 2.IX.1853)
- 14.III.1854 – Paul Ehrlich (um. 20.VIII.1915)
- 11.III.1907 – Helmuth James Graf von Moltke (um. 23.I.1945)
- 9.III.1889 – Kazimierz Konstanty Demel (um. 27.IX.1978)
- 22.III.1917 – Ewald Cebula (um. 1.II.2004)
- 9.III.1919 – Franciszek Hawanek (um. 17.IX.1987)
- 9.III.1931 – Janusz Kidawa
- 11.III.1931 – Janosch
- 2.III.1943 – Zygfryd Blaut (um. 20.IV.2005)
- 24.III.1948 – Jerzy Kukuczka (um. 24.X.1989)
- 8.III.1953 – Ewa Ziętek
- 6.III.1968 – Kamil Durczok
- 1.III.1977 – Leszek Blanik
- 2.III.1978 – Sebastian Riedel
Umrzili
edytuj- 17.III.1620 – Jan Sarkander (nar. 20.XII.1576)
- 22.III.1627 – Georgius Aelurius (nar. 1596)
- 23.III.1723 – Jan Chrystian Günther (nar. 8.IV.1695)
- 9.III.1742 – Michael Klahr (nar. 1693)
- 23.III.1863 – Józef Lompa (nar. 26.VI.1797)
- 5.III.1888 – Robert Spiske (nar. 29.I.1821)
- 5.III.1895 – Konstanty Damrot (nar. 14.IX.1841)
- 27.III.1923 – Wawrzyniec Hajda (nar. 8.VIII.1844)
- 31.III.1930 – Emil Krebs (nar. 15.XI.1867)
- 10.III.1946 – Józef Piernikarczyk (nar. 1885)
- 12.III.1957 – Maksymilian Jasionowski (nar. 12.X.1867)
- 5.III.2006 – Roman Ogaza (nar. 17.XI.1952)
Zobŏcz tyż
edytujLinki zewnyntrzne
edytuj- Zdarzyło się w marcu. Śląskie kalendarium, wachtyrz.eu [dostymp 2021-04-24] (pol.)
Mjeśůnce | |||
Styczyń • Luty • Marzec • Kwjećyń • Moj • Czyrwjec • Lipjec • Śyrpjyń • Wrześyń • Paźdźerńik • Listopad • Grudźyń |