Watykan
Watykan, Watykańske Państwo-Mjasto (it. Città del Vaticano, Stato della Città del Vaticano, łac. Status Civitatis Vaticanae) – państwo-mjasto we Ojropje, na Apeńińskim Půłwyspje, ynklawa na terytoryjům Italije, we mjeśće Rzim. Nojmńyjsze państwo śwjata podle zajmowanygo placu.
Status Civitatis Vaticanae Stato della Città del Vaticano Watykańske Państwo-Mjasto | |||||
| |||||
Hymn: Inno e Marcia Pontificale (Marsz religijny) | |||||
Uoficjalno godka | łaćińsko godka, italsko godka | ||||
Stolica | Watykan | ||||
Polityczny systym | absolutno můnarchijo teokracyczno | ||||
Gowa państwa | Papjyż Franćiszek | ||||
Przikludziorz regjyrunku | Sekretorz stanu kardynoł Tarcisio Bertone | ||||
Prezydynt Papjyskij Kůmisyje Państwa Watykańskigo | kardynoł Giovanni Lajolo | ||||
Rozlygowańy • cołkowity • strzůdlůndowe wody |
201. we śwjeće 0,44 km² 0% | ||||
Liczba ludźi (2012) • cołkowito • gynstość zaludńyńo |
836 1900 osůb/km² | ||||
ńypodlygość | larytańske traktaty 11 lutygo 1929 | ||||
Religijo (głůwno) | rzimski katolicyzm | ||||
Waluta | ojro (EUR, €) | ||||
Czasowo zůna | UTC +1 – źima UTC +2 – lato | ||||
Kod ISO 3166 | VA | ||||
Necowo důmyna | .va | ||||
Automobilowy kod | SCV | ||||
Telefůniczny kod | +379 | ||||
Autůnůmiczne terytoryja | |||||
Watykan je śedźibům nojwyższych władzůw Rzimskokatolickigo Kośćoła, kaj rezyduje papjyż. Je skuplowany bez personalno uńijo ze Apostolskům Stolicům (łac. Sedes Apostolica, Sancta Sedes). Uobywatelstwo Watykanu majům znamyńńy kośćelne dygńitarze, kardynały a Szwajcarsko Gwardyjo. Krům tygo ůng. 3000 ludźi kere ńy sům uobywatelůma Watykanu prziłaźi sam do roboty na poczće, banhowje, we radyju, cajtůngach, sklepach, medycznych służbach a inkszych. Uobywatelstwo Watykanu idźe dostać ino czasowo, kardynały dostajům je na czas byćo we Rzimje.
Geszychta Watykanu śyngo po IV stoleće n. e., wuůnczas rzimski cysorz doł we gyszynku biskupům Rzimu jedyn ze swojich pałacůw. Ńyskorzi, za sprawům důnacyje Kůnstantyna, powstało Kośćelne Państwo. Przetrwało uůne aże po 1870 rok, kej we czas zjydnoczańo Italije armijo italskigo krůla prziłůnczůła je do Krůlestwa Italije. Papjyż tygo ńy uznoł a uogłośůł aże je "wjynźńym Watykanu". Dźepjyro we 1929 roku faszystowki rzůnd Benito Mussolinigo a Apostolsko Stolica zaszrajbowały laterańske traktaty, kere dowoły gwarancyjo istńyńo państwa watykańskigo we becyrku pałaca a zygrodůw papjyskich.
Cołke terytoryjům Watykanu je uod 3 strůnůw uobtoczůne murůma. Je sam pałacowo-kośćelno skupina ze Bazylikům św. Pyjtra, placym św. Pyjtra, pałacym a krům tygo stowjyńa muzyjůw, galeryji a stowjyńůw admińistracyje. Je sam tyż Papjysko Akadymijo Naukůw a Watykańske Uobserwatoryjům (zoł. 1576).
Galeryjo
edytuj-
Jydna ze fontannůw na Placu św. Pyjtra
-
Schody we Watykańskim Muzyjům
-
Widok na Watykańske Zygrody
-
Kopuła
-
Bazylika św. Pyjtra
-
Rzůndowy Pałac
-
Gwardzisty Szwajcarske
Państwa Ojropy | |||
Albańijo • Andora • Austrijo • Belgijo • Bjołoruś • Bośńa a Hercegowina • Bułgaryjo • Chorwacyjo • Czesko Republika • Czorno Gůra • Dańijo • Estůńijo • Finlandyjo • Francyjo • Grecyjo • Irlandyjo • Islandyjo • Italijo • Liechtenstein • Litwa • Luksymburg • Łotwa • Madźary • Malta • Mjymcy • Mołdawijo • Můnako • Norwygijo • Ńiderlandy • Polsko • Portugalijo • Půłnocno Macedůńijo • Rusyjo • Růmůńijo • San Marino • Słowacyjo • Słowyńijo • Syrbijo • Szpańijo • Szwecyjo • Szwajcaryjo • Turcyjo • Ukrajina • Watykůn • Wjelgo Brytańijo |