Wikipedia

Ôpolske wojewōdztwo

wojewōdztwo
(Pōnkniyntŏ ze Wojewůdztwo uopolske)
 Ślabikŏrzowe abecadło
Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim.

Ôpolske wojewōdztwo (pol. Województwo opolskie) to je jedne spostrzōd szesnŏstu wojewōdztw we Polsce, co powstoło we czasie administracyjnyj reformy we 1998 roku. Leży ôno na połedniu krŏju, przi granicy ze Czechami, we zachodnij tajli Gōrnego Ślōnska a weschodnij tajli Dolnego Ślōnska, a je nojmyńszym wojewōdztwym Polski. Ônego stolicōm je miasto Ôpole.

Ôpolske wojewōdztwo
Województwo opolskie
Wapyn {{{dopołniŏcz}}}
Fana
Wapyn Fana
Geografijŏ
Lokalizacyjŏ
Stolica Ôpole
Sroge miasta Kandrzin-Koźle, Nysa, Brzyg, Kluczborek, Prudnik
Zorta wojewōdztwo
Wiyrchnia 9 411,87 km²
Populacyjŏ
Wielość ludzi 980 771 (2020[1])
Tyngość zaludniyniŏ 370 ôs./km²
Gŏdka polskŏ
ślōnskŏ
niymieckŏ
Skłŏd nacyjny Polŏki: 81,64%
Ślōnzŏki: 10,49%
Niymce: 7,73%[2]
Administracyjŏ
Krŏj  Polska
Tajlōng Krysy
• grodzke: 1
• ziymske: 11
Gminy
• miastowe: 3
• miastowo-dziedzińske: 33
• dziedzińske: 35
Nastōnie 1999
Wojewoda Monika Jurek
Marszołek Andrzej Buła (PO)
Idyntyfikacyjŏ
ISO 3166-2 PL-16
NUTS PL52
Ôznaczynie aut O
Galeryjŏ we Wikimedia Commons
Internetowŏ zajta

Gyszichta

edytuj
 
Wojewōdztwa 1975–1998 ze granicōm terŏźnego ôpolskigo

Ôpolske wojewōdztwo we ônego terŏźnyj formie powstoło we czasie reformy administracyjnego tajlōngu Polski we 1998 roku, co wkludzōne tedy bōło szesnŏście „srogich” wojewōdztw zamiast 49 „małych”, kere egzystowoły ôd 1975 roku. Zrobiōne bōło we wiynkszości ze dŏwnego ôpolskigo wojewōdztwa jak tyż ze tajli czynstochowskigo.

Przōdzij we kōncepcyji reformy mioło być ino dwanŏście wojewōdztw. Krōm tego, co je terŏźnie, do nowego ślōnskigo wojewōdztwa mioł przinŏleżeć Ôpolski Ślōnsk, na muster ślōnskigo wojewōdztwa, kere istnioło po II wojnie światowyj ôd 1945 do 1950. Antlich, wela protestōw ôd miyszkańcōw Ôpolskigo Ślōnska a lobbowaniŏ ôd społecznych ôrganizacyji, we tym politycznyj reprezyntacyje ôpolskij niymieckij myńszości, dokludziyły do uchowaniŏ ôsobnego ôpolskigo wojewōdztwa ze wiynkszościōm Gōrnego Ślōnska we nowym tajlōngu[3][4][5]. Terŏźnie, niykere ślōnske regiōnalne ôrganizacyje, durś wołajōm do zrobiyniŏ jednego a spōlnego gōrnoślōnskigo wojewōdztwa we historycznych granicach Gōrnego Ślōnska[6][7][8].

Geografijŏ

edytuj

Ôpolske wojewōdztwo mŏ wiyrchniã 9411,87 km². Ze populacyjōm kole 980 tys. je nojmyńszym pod wzglyndym wielości ludzi a wiyrchnie wojewōdztwym Polski. Ônego wiyrchnia stanowi 3% wiyrchnie Polski[9].

Administracyjny tajlōng

edytuj

Ôpolske wojewōdztwo je potajlowane na 11 ziymskich krysōw a 1 grodzki krys (Ôpole).

Krys Stolica Wielość ludzi (2019) Wiyrchnia [km²]
  Brzyski krys Brzyg 89 804 875,96
  Gubczycki krys Gubczyce 45 552 672,63
  Kandrzińsko-kozielski krys Kandrzin-Koźle 93 880 625,13
  Kluczborski krys Kluczborek 65 470 851,91
  Krapkowski krys Krapkowice 63 747 441,80
  Namysłowski krys Namysłōw 42 634 748,18
  Nyski krys Nysa 135 948 1223,88
  Růżano-gůrski krys Růżano Gůra 64 239 973,38
  Ôpolski krys Ôpole 123 726 1534,30
  Prudnicki krys Prudnik 55 237 571,55
  Strzelecki krys Wielge Strzelce 74 300 744,27

Urbanizacyjŏ

edytuj

We ôpolskim wojewōdztwie je 37 miast, w tym jedno na prawach krysu.

PN Wapyn Miasto Krys Populacyjŏ (2020) Wiyrchnia [km²] Tyngość zaludniyniŏ
1.   Ôpole 128 012 148,88 860
2.   Kandrzin-Koźle kandrzińsko-kozielski 60 383 123,71 488
3.   Nysa nyski 43 580 27,51 1584
4.   Brzyg brzyski 35 491 14,61 2429
5.   Kluczborek kluczborski 23 396 12,35 1894
6.   Prudnik prudnicki 20 887 20,50 1019
7.   Wielge Strzelce strzelecki 17 766 29,97 593
8.   Namysłōw namysłowski 16 650 22,61 736
9.   Krapkowice krapkowski 16 105 21,01 767
10.   Koziŏszyja nyski 13 435 6,83 1967
11.   Gubczyce gubczycki 12 468 12,54 994
12.   Ździyszowice krapkowski 11 370 12,35 921
13.   Růżano Gůra ôleszki 9374 15,08 622
14.   Ôzimek ôpolski 8524 3,25 2623
15.   Grodkōw brzyski 8520 9,88 862
16.   Praszka ôleszki 7585 9,35 811
17.   Paczkōw nyski 7424 6,60 1125
18.   Zawadzki strzelecki 7073 16,46 430
19.   Gogolin krapkowski 6776 20,35 333
20.   Ôdmuchōw nyski 6506 27,82 234
21.   Niymodlin ôpolski 6265 13,11 478
22.   Kietrz gubczycki 5914 18,74 316
23.   Wołczyn kluczborski 5852 7,47 783
24.   Lewin brzyski 5728 11,64 492
25.   Gogōwek prudnicki 5569 22,06 252
26.   Tułowice ôpolski 4022 9,23 436
27.   Dobrodziyń ôleszki 3682 19,53 189
28.   Byczyna kluczborski 3546 5,79 612
29.   Kolōnowska strzelecki 3294 55,70 59
30.   Baborōw gubczycki 2903 11,86 245
31.   Prōszkōw ôpolski 2595 16,22 160
32.   Lyśnica strzelecki 2566 14,50 177
33.   Gorzōw ôleszki 2454 18,54 132
34.   Biołŏ prudnicki 2399 14,72 163
35.   Fyrlōnd nyski 1783 10,23 174
36.   Ujŏzd strzelecki 1735 14,76 118
37.   Strzyleczki strzelecki 1539 27,7447 55,5

Przipisy

  1. ↑ Województwo opolskie w liczbach (pol.). polskawliczbach.pl. [dostymp 2021-09-25].
  2. ↑ Struktura narodowo-etniczna 2011 (pol.). Główny Urząd Statystyczny. [dostymp 2021-09-25].
  3. ↑ Krzysztof Zyzik: Brońmy swego! Czyli NTO w walce o województwo (pol.). Nowa Trybuna Opolska, 2012-06-18. [dostymp 2021-09-25].
  4. ↑ 7 czerwca - Święto Województwa Opolskiego (pol.). Samorząd Województwa Opolskiego, 2020-06-02. [dostymp 2021-09-25].
  5. ↑ Agnieszka Kuczała: Mniejszość niemiecka w życiu politycznym województwa opolskiego (pol.). Politeja, 2014. s. 395–410. [dostymp 2021-09-25].
  6. ↑ Szef RAŚ w Opolu: Opolskie powiększyć na cały Górny Śląsk!, Dziennik Zachodni, 5 czerwca 2012 [dostymp 2021-09-25] (polski).
  7. ↑ Gorzelik: Zacznijmy już dyskusję o nowym województwie, Dziennik Zachodni, 1 czerwca 2012 [dostymp 2021-09-25] (polski).
  8. ↑ Województwo górnośląskie jako połączenie śląskiego i opolskiego? Stanowisko RAŚ i ŚPR, Katowice Nasze Miasto, 22 lutego 2019 [dostymp 2021-09-25] (polski).
  9. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r. (pol.). Główny Urząd Statystyczny, 2014-07-24. [dostymp 2021-09-25].
Zdrzōdło "https://szl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ôpolske_wojewōdztwo&oldid=370804"